DEVAMMMMMMMMMM : )
http://www.sharekurd.com/921Min_Bihisti.rar
ŞİFRE : www.rojdaforum.com
22 Ocak 2008 Salı
Xero Abbas-2007 Barana Sewe (yeni albüm 2007)
arkadaşlar xero abbas ın yeni albümünü sunuyorum sizlere iyi dinlemeler...mütiş bir yorum.. Xero Abbas-2007 Barana Sevê Daxîn
şifre: rojdaforum.com
Not : Linki Yenileyen Üyemiz Siberoj Hevale Teşekkür Ederiz.
Xêro Abbas (Gotinên stranan / Şarkı sözleri)
- Xêro Abbas -
Derdê dûrî
Xem û derdê min dinyayê birin
Roj û şevê min pêt û agir in
Heval û Hogir teva barkirin
Nizanim sax in nizanim mirin
Nizanim gunhê min çibû
Hey dunya yê hey dunya yê
Tev bûne rewî, ketin ser riyan
Bûne wek teyrên, ji ref qetiyan
ez mam bê xwedî, li vê xerîbiyê
ez mame xerîb, li nav xwediyan
Nizanim gunhê min çîbû
Hey dunya yê hey dunya yê
Jiyana min bû, wek şevek tarî
Pişta min tewiya, ji bar Giranî
Hêstir ji çava, ser rû dibarî
Nebextê zemên, ku bimin dikarî
Nizanim gunhê min çîbû
Hey dunya yê hey dunya yê
Xew neket çava, dimînim şiyar
çav li riya wa, ji mir bûye kar
Havîn zivistan, nabê wa hat buhar
Xerîbî tucar ji mer nabê war
Nizanim gunhê min çîbû
Hey dunya yê hey dunya yê
Gotin û Muzîk: Xalid Zinal
Çima yarê
Çima yarê çima
Dil kirye bahra xema
Carek nadêm sozê
Her tim dibêjêm hema
Dînim gava tu dûrî
Nîvê emrêmi dibûrî
Dimrim ji ter nexema
Dimrim ji ter nexema
Wer dam biçin germavê
Nav çîmena û ber tavê
Ji zûva li benda tema
Ji zûva li benda tema
Ma gelo evîn wihaya
Hemû êş û belaya
Ti hêz diminda nema
Ti hêz diminda nema
Gotinû Muzîk: Peywan Arjîn
Evîna pêşî
Por berda wê li ser mila
Herdû çav tijî kila
Lêv sora weke gula
Lêlê lêlê lêlê
Derbasbû bilêva kenî
Kes nedît wê mi bitnê
Didilda migot tu ya minî
Lêlê lêlê lêlê
Derbasbû wek perîya
Meşek kir wek horîya
Min nasnekir ew kîya
Lêlê lêlê lêlê
Wêjî dît min lênerî
Rawesta hêdîperî
Têrnebûm ji dîtina zerî
Lêlê lêlê lêlê
Li xwe fitilî bimir kenî
Go bid pey min ez benî
Min bighê heya biderî
Lêlê lêlê lêlê
Me sozek bihevre da
Ku çênebê tu bela
Ewe bûk ez zava
Lêlê lêlê lêlê
Gotin: Husên Abbas.
Muzîk: Xêro Abbas.
Rêwî
Westîyabû ji rêka dûr
Dinalîya ji birîna kûr
Pişta xwe da dareke sitûr
Û distira û distira
Hey lêwayê li minê
Li min koçerê rîya mirinê
Li min hêsîrê destê nezanê dînê
Hey li minê !.........
Rîyê li ber min sisê û çarin
Rîya pêşî bitirse çete kozik têde vedane
Rîya diduwan diçê biber roma bê îman
Rîya sisîyan bi keleme û bikaş û newale
Hêz di çogê mide nemane
Rîya çara para mine ezê li dar û berê çîya
Bibim mêhvan heya mirinê.
Gotin û Muzîk: Hekîm Sefqan
Hatî birêve
Hatî birêvê bîhok û sêvê
Destê xwe da min ew şekir lêvê
Sînga sipî da..dabû alîyê xaç
Wekî mirîda mi çand hezar maç
Bisk didan alî ser rûkê min geş
Bihezar salê ez dimam nexweş
Ketim lehîya sor pêra diçim jor
Dar û av û çem ken li hawêrdor.
Helbest: Helîm Yûsif
Muzîk: Mustefa Kendeş
Dil şikestî
Bê evîna te li min çi sara
Çendî şikestî û dil bê wara
Çav pirsîyarî ji gul û ji dara
Ma gelo rojekê tê li min vegerê
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Hê li bîra min hêsrê çavê ta
Gava tu çûyî te got bixatirê ta
Ez bihêvîma go bêma bîra ta
Bendewarim roja hatina ta
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Gava ku roj herê ava
Pêra dimrê ronya tava
Çûk û bilbil vedigerin hêlînê
tu bitenê tê bîra min heyy lê şêrînê.
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Gotin: Bextiyar Sefo
Muzîk: Xalid Zeynal
Sibe zû
Sibê zû hat ba min
Bêhna gula hate min
Dil sipî bû wek rokê
Dinya û alem bû li cem min
Sibe zû hat odê
Ruh û canêm şinda
Gava mi go tu ji kû tê
Go ez horîya xwedê da
Li bendî te mam ji mêjda
Hey kanîya jîyanê
Neçirvano qurbanêm
Hey xezala li berîyê
Sibê zû hat ba min
Bêhna gula hate min
Dil sipîbû wek rokê
Dinya û alem bû li cem min
Gotin û muzîk: Ciwan Şêxo
Sûnda min
Ka ew buhara xweş û Şêrîn
Ka ew gulên sor û rengîn
Dilêm tev bû kul û birîn
Ji xerîbîyê Hêsir digrîn
Kurdistana me jêra divê
Jêre divê, pir mal û xwîn
Ezê bidim ew dil û cerg û jîn
Ez sûnd dixum bişehîdê kurdan
Wan şehîdên ku didilde man
Ez sûn dixum bileyla hesin
Bileyla hesin û Leyla Zana
Ez sûnd dixum ku rizgarbikim
Welatê xwe kurdistan, ax...
Gotin: Feyrûşe Haco
Muzîk: Xêro Abbas
Şikrîya
Şikrîya Şikrîya
Eman neman şikrîya
Way eman neman şikrîya
Şikrîya Şikrîya
Eman neman şikrîya
Delala dilêm şikrîya
Ava serê kanîya
Eman neman şikrîya
Way ava serê kanîya
Şikrîya Şikrîya
Eman neman şikrîya
Delala dilêm şikrîya
Fîraqê ji bîr meke
Li vê dunyayê adete
Lo, vînî her adete
Şikrîya şikrîya
Eman neman şikrîya
Way eman neman şikrîya
Ava serê kanîya
Eman neman şikrîya
Delala dilêm şikrîya
Pirsa neke ez kîme
Ne mehkûm û xwînîme
Wez hêsîr û girtîme
Şikrîya şikrîya
Eman neman şikrîya
Way eman neman şikrîya
Ava serê kanîya
Eman neman şikrîya
Way ava serê kanîya.
Gerek em bihevrebana
Gerek dilê me yekbana
Dunya hingî wê ya me bana
Şikrîya şikrîya
Way eman neman şikrîya
Berfa bişev barîya
Li ser dev û lêvêm helîya
Way eman neman şikrîya
Gotin û Muzîk: Gelêrî (Qamişlo)
Serpêhatiya nisran
Roj diçû ava...
Dikişand tirejên xweyî zêrîn.
Girê mezin derbasdikir û digiha yê biçûk û awir divedan!
Car carna radiwesta li pişt xwe dimeyzand.
Hêdî hêdî xwe diveşart û dikete bextê girê tirban!
Go were Şevê... tarîke ji xwere erd û çol û ezman!
Mi go Şevê... tarîke ji xwere erd û çol û ezman!
Min jî da, rê ji dugirê, min berê xwe dida...
Nisran nisran.
Şevê bandikir... Go ho tu min nabê mêhvan.
Şev dikenî dirahişte heyvê û çend sitêrka Bisênga xweve daleqand.
Digo nexwe gelek xeman.
Piştî tarîyê wê bibê ronî wê herin ew kulên teyi giran.
Lê min dixwest ji şevê bipirsim.
Gelo wê domkê heta kengî ev dem û dewran?
Kete navbera min û şevê de.
Ewrina Reş û tarî û dest pê dikir dibû teyrok û baran.
Min bandikir şevê.
Şevê, Şevê, Şevê...
Gotin: Husên Abbas
Muzîk: Xêro Abbas
Derdê dûrî
Xem û derdê min dinyayê birin
Roj û şevê min pêt û agir in
Heval û Hogir teva barkirin
Nizanim sax in nizanim mirin
Nizanim gunhê min çibû
Hey dunya yê hey dunya yê
Tev bûne rewî, ketin ser riyan
Bûne wek teyrên, ji ref qetiyan
ez mam bê xwedî, li vê xerîbiyê
ez mame xerîb, li nav xwediyan
Nizanim gunhê min çîbû
Hey dunya yê hey dunya yê
Jiyana min bû, wek şevek tarî
Pişta min tewiya, ji bar Giranî
Hêstir ji çava, ser rû dibarî
Nebextê zemên, ku bimin dikarî
Nizanim gunhê min çîbû
Hey dunya yê hey dunya yê
Xew neket çava, dimînim şiyar
çav li riya wa, ji mir bûye kar
Havîn zivistan, nabê wa hat buhar
Xerîbî tucar ji mer nabê war
Nizanim gunhê min çîbû
Hey dunya yê hey dunya yê
Gotin û Muzîk: Xalid Zinal
Çima yarê
Çima yarê çima
Dil kirye bahra xema
Carek nadêm sozê
Her tim dibêjêm hema
Dînim gava tu dûrî
Nîvê emrêmi dibûrî
Dimrim ji ter nexema
Dimrim ji ter nexema
Wer dam biçin germavê
Nav çîmena û ber tavê
Ji zûva li benda tema
Ji zûva li benda tema
Ma gelo evîn wihaya
Hemû êş û belaya
Ti hêz diminda nema
Ti hêz diminda nema
Gotinû Muzîk: Peywan Arjîn
Evîna pêşî
Por berda wê li ser mila
Herdû çav tijî kila
Lêv sora weke gula
Lêlê lêlê lêlê
Derbasbû bilêva kenî
Kes nedît wê mi bitnê
Didilda migot tu ya minî
Lêlê lêlê lêlê
Derbasbû wek perîya
Meşek kir wek horîya
Min nasnekir ew kîya
Lêlê lêlê lêlê
Wêjî dît min lênerî
Rawesta hêdîperî
Têrnebûm ji dîtina zerî
Lêlê lêlê lêlê
Li xwe fitilî bimir kenî
Go bid pey min ez benî
Min bighê heya biderî
Lêlê lêlê lêlê
Me sozek bihevre da
Ku çênebê tu bela
Ewe bûk ez zava
Lêlê lêlê lêlê
Gotin: Husên Abbas.
Muzîk: Xêro Abbas.
Rêwî
Westîyabû ji rêka dûr
Dinalîya ji birîna kûr
Pişta xwe da dareke sitûr
Û distira û distira
Hey lêwayê li minê
Li min koçerê rîya mirinê
Li min hêsîrê destê nezanê dînê
Hey li minê !.........
Rîyê li ber min sisê û çarin
Rîya pêşî bitirse çete kozik têde vedane
Rîya diduwan diçê biber roma bê îman
Rîya sisîyan bi keleme û bikaş û newale
Hêz di çogê mide nemane
Rîya çara para mine ezê li dar û berê çîya
Bibim mêhvan heya mirinê.
Gotin û Muzîk: Hekîm Sefqan
Hatî birêve
Hatî birêvê bîhok û sêvê
Destê xwe da min ew şekir lêvê
Sînga sipî da..dabû alîyê xaç
Wekî mirîda mi çand hezar maç
Bisk didan alî ser rûkê min geş
Bihezar salê ez dimam nexweş
Ketim lehîya sor pêra diçim jor
Dar û av û çem ken li hawêrdor.
Helbest: Helîm Yûsif
Muzîk: Mustefa Kendeş
Dil şikestî
Bê evîna te li min çi sara
Çendî şikestî û dil bê wara
Çav pirsîyarî ji gul û ji dara
Ma gelo rojekê tê li min vegerê
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Hê li bîra min hêsrê çavê ta
Gava tu çûyî te got bixatirê ta
Ez bihêvîma go bêma bîra ta
Bendewarim roja hatina ta
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Gava ku roj herê ava
Pêra dimrê ronya tava
Çûk û bilbil vedigerin hêlînê
tu bitenê tê bîra min heyy lê şêrînê.
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Gotin: Bextiyar Sefo
Muzîk: Xalid Zeynal
Sibe zû
Sibê zû hat ba min
Bêhna gula hate min
Dil sipî bû wek rokê
Dinya û alem bû li cem min
Sibe zû hat odê
Ruh û canêm şinda
Gava mi go tu ji kû tê
Go ez horîya xwedê da
Li bendî te mam ji mêjda
Hey kanîya jîyanê
Neçirvano qurbanêm
Hey xezala li berîyê
Sibê zû hat ba min
Bêhna gula hate min
Dil sipîbû wek rokê
Dinya û alem bû li cem min
Gotin û muzîk: Ciwan Şêxo
Sûnda min
Ka ew buhara xweş û Şêrîn
Ka ew gulên sor û rengîn
Dilêm tev bû kul û birîn
Ji xerîbîyê Hêsir digrîn
Kurdistana me jêra divê
Jêre divê, pir mal û xwîn
Ezê bidim ew dil û cerg û jîn
Ez sûnd dixum bişehîdê kurdan
Wan şehîdên ku didilde man
Ez sûn dixum bileyla hesin
Bileyla hesin û Leyla Zana
Ez sûnd dixum ku rizgarbikim
Welatê xwe kurdistan, ax...
Gotin: Feyrûşe Haco
Muzîk: Xêro Abbas
Şikrîya
Şikrîya Şikrîya
Eman neman şikrîya
Way eman neman şikrîya
Şikrîya Şikrîya
Eman neman şikrîya
Delala dilêm şikrîya
Ava serê kanîya
Eman neman şikrîya
Way ava serê kanîya
Şikrîya Şikrîya
Eman neman şikrîya
Delala dilêm şikrîya
Fîraqê ji bîr meke
Li vê dunyayê adete
Lo, vînî her adete
Şikrîya şikrîya
Eman neman şikrîya
Way eman neman şikrîya
Ava serê kanîya
Eman neman şikrîya
Delala dilêm şikrîya
Pirsa neke ez kîme
Ne mehkûm û xwînîme
Wez hêsîr û girtîme
Şikrîya şikrîya
Eman neman şikrîya
Way eman neman şikrîya
Ava serê kanîya
Eman neman şikrîya
Way ava serê kanîya.
Gerek em bihevrebana
Gerek dilê me yekbana
Dunya hingî wê ya me bana
Şikrîya şikrîya
Way eman neman şikrîya
Berfa bişev barîya
Li ser dev û lêvêm helîya
Way eman neman şikrîya
Gotin û Muzîk: Gelêrî (Qamişlo)
Serpêhatiya nisran
Roj diçû ava...
Dikişand tirejên xweyî zêrîn.
Girê mezin derbasdikir û digiha yê biçûk û awir divedan!
Car carna radiwesta li pişt xwe dimeyzand.
Hêdî hêdî xwe diveşart û dikete bextê girê tirban!
Go were Şevê... tarîke ji xwere erd û çol û ezman!
Mi go Şevê... tarîke ji xwere erd û çol û ezman!
Min jî da, rê ji dugirê, min berê xwe dida...
Nisran nisran.
Şevê bandikir... Go ho tu min nabê mêhvan.
Şev dikenî dirahişte heyvê û çend sitêrka Bisênga xweve daleqand.
Digo nexwe gelek xeman.
Piştî tarîyê wê bibê ronî wê herin ew kulên teyi giran.
Lê min dixwest ji şevê bipirsim.
Gelo wê domkê heta kengî ev dem û dewran?
Kete navbera min û şevê de.
Ewrina Reş û tarî û dest pê dikir dibû teyrok û baran.
Min bandikir şevê.
Şevê, Şevê, Şevê...
Gotin: Husên Abbas
Muzîk: Xêro Abbas
Hevpeyivîn li gel Xêro Abbas
Hevpeyivîn li gel Xêro Abbas
Sidar Bengin Epozdemir (S.B.E.): Kek Xêro, destpêk, sipas ji bo cudakirina dema xwe ji bo paykirina bi me ra. Em hama rasterast dervazê pirsan bin. Min bihîst ku du zariyên te hene, Jonas û Rona. Çi navekî balakêş e navê Jonas.
Xêro Abbas (X.A.): Jonas ji hevaltiyeke min a berê a bi jineke alman ra ye. Lewra navê wî jî bi almanî ye, lê belê ev nav ji navê ‘Yunus’ tê. Ez pir ji Jonas hez dikim, lê mixabin ku ez lê gelek nabînim.
Dueta Xêro Abbas li gel hunermenda ciwan Alînê re
Heke tu dixwazî dengê muzîkê bigrî pêl bişkoko jor bike
S.B.E.: Ew xwe çi dihesibîne? Kurd?
X.A.: Ew di domedareke kurd da nehatiye gihiştandin, lewra nasnameya wî zêdetir alman e. Lê belê Jonas baş dizane ku kurd e jî.
S.B.E.: Û keça te Rona?
X.A.: Ew bi awayekî herikbar kurdî diaxive! Hêja 15 salî ye û diçe dibistanê. Ji mal ve urf û adetên kurdî fêr bûye, lê qenc jî cîhe xwe girtiye di nav civaka alman da.
“Min riya hunerê bijart”
S.B.E.: Tu giringayî didî vê yekê? Mebesta min, bavekî kurd çawa zarokekî/ê ku kurd e, lê li welatekî dî, li derveyî Kurdistan dijî digihijîne?
X.A.: Em bi xwe bi urf û adetên kurdî mezin bûne. Jê wêvetir em nizanin. Em tiştên ku bav û kalên me dane me dizanin. Lê zariyên me di nav du kulturan mezin dibin. Îş ew e ku tu nasnameya kurdî ya zariyên xwe bi wan bidî zanîn, lê giringayiya xwendinê û entegrasyonê di nav civaka alman da jî ferî wan bikî. Bê xwendin nabe. Bi dehan malbatiyên min xwenda ne, doktor in û werhasil me di malbata xwe rola xwendinê tim bilind dît. Dil diviya ku min bi xwe jî bixwendiya, lê min di şûna vê de riya hunerê bijart.
S.B.E.: Tu dikarî piçek qala destpêka hunermendîtiya xwe bikî? Qasî dizanim te wek endamê ‘Koma Berxwedan’ê dest bi muzîka kurdî kir, wusa ne?
X.A.: Nexêr. Ez endamê Koma Berxwedanê nebûm. Di sala 1988ê de ez beşdarî Huner-Kom bû, weke gelek hunermendên din. Koma Berxwedan projeyeke wan bû min jî arî wan kir. Ta sala 1995ê min bi wan ra kilaman got, taku min dît ku ez îdî nikarim tema strînê hildim di nav grûbek da. Piştî wê min bi serbixweyî dest bi projeyên xwe kir.
S.B.E.: Û ‘Xerîbo’ derket.
X.A.: Belê.
S.B.E.: Di wê demê de hêj belkî di himbêza dayika xwe da bûm, lê qasî ku dizanim ew albûm wek albûmeke awarte hat peşwazîkirin. Yani di warê nûjeniyê da?
X.A.: Min di ‘Xerîbo’ de xwest ku bi awayekî nûjen mûzîka adetî çê bikim. Min dixwest him pîr û kal, him keç û xort bikarin guh bidin albûmê.
S.B.E.: Piştî ‘Xerîbo’ di sala 2001a da ‘Westiya bû’ derket. Gelo guhartin hebûn li gor albûma berê?
X.A.: Belê çawa! Cara duwem e ku tu albûmek amade dikî û ceribandina te heye. Di warê mûzîkê de ji xwe gelek ji ‘Xerîbo’ çêtir bû.
“Hema min pêl li pişkova DELETE KIR”
S.B.E.: Sê sal heye di navbera derketinên van herdu albûman.
X.A.: Rast e. Mixabin asteng li pêşiya mûzîsyenekî kurdî pir in. Bi taybetî di ware aborî de, zexta dewletên dagirker, kêmasiyên şirketên produksiyonê yên me.
S.B.E.: Van tiştan bi te çiqas zehmetî dan kişandin di amadekirina albûma nuh, Barana Şevê?
X.A.: Hindik, ji ber ku di çêkirina vê albûmê min hemû mesref ji berika xwe da. Xwedê ji wan razî be, hevalên min jî ez tenê nehiştim. Sedema giringtirîn ji bo vê şêweyê xebatê ew bû ku ez ê azadtir bûma di ware amadekirina stranên xwe. Û pê gelek dilxweş bûm, lewra demek hebû ku min du-sê stranan çêkiribû, lê aqlê min qet jê nedibirî. Wê demê min hema pêl li pişkova ‘DELETE’ kir.
S.B.E.: Heyf!
X.A.: Belê dizanim, lê bi dilê min nebû. Di bin stresê de bûm, dîsa zexteke aborî, vêca ji ber ku min bi xwe her tiştî finanse dikir. Dîsa jî xweşhal im ku min karî yanzdeh berheman amade bikim.
S.B.E.: Lê belavkirina albûmê kê kir ku rola şirketan tunebû di amadekirinê da?
X.A.: Dîsa wan kir, lê piştî ku albûm xelas bûbû. Me lihevhatinek hebû ku dê mesref hemû bihatan dan ji bal şirketan. Heqê belavkirinê jî me dîsa da van şirketan.
S.B.E.: Û hew?
X.A.: Û hew. Pere qezenc nakim bi berhemên xwe, tenê bi konseran yan festîvalan. Ew jî eger min pere xwest.
S.B.E.: Gelo ev piçek bêmantixî nebû? Xwezî te wusa bikira ku serî cd-yek pereyek bidana te ji bo mesrefên albûmeke nuh.
X.A.: Dê ew belkî baştir bûya bê guman, lê mixabin derfeteke daxwazeke wusa nîn e. Tenê du şirketên me hene: ‘Kom’ ji bo Tirkiye û Kurdistanê û ‘Mîr’ ji bo belavkirina li nav Ewropa. Lê belê mixabin ku herdu jî di heman bandora ideolojîk da ne, û ev jî sedemek e ku rewşa produksiyona mûzîka kurdî pêşve naçe.
“Em di gundên xwe da ne, têkîlî nîn e li gel ewropiyan”
S.B.E.: Di kîjan waran da mûzîka kurdî dikare pêşve biçe nexwe?
X.A.: Di gelek waran da. Û ne tenê di warê produksiyonê da jî. Bo nimune, festîvalan. Festîvala meha borî li Gelsenkirchena Almanya. Ev festîval her sal tê amadekirin û kurd bi şêweyekî girseyî tên, bi otobûsan, bi trenan, bi balafiran ji bo dîtina hunermendên kurd. Lê belê hejmara van kurdan sedhezar e! Sed mixabin! Em li Ewropa ne, ka ewropiyê ku em bixin heval ji xwe re? Boçî em bi hunermendên wek Herbert Gronemeyer ango Sting di têkîliyê da nîn in? Armanca me li Ewropa lobbî ye em hemû dibêjin, lê hemû çalakîyên me em ji bo xwe amade dikin, di şûna ku em peyvendî daynin bi ewropiyan ji bo piştgiriya doza me..
S.B.E.: Gelo ev rexne ji bo tiştên din jî derbas dibe? Warê akademîk, warê siyasî...
X.A.: Sehet xweş! Em di gundên xwe da ne û pê razî ne. Naxwazin entegre bibin. Ez bawer im, mezintirîn pirsgirêk ji bo kurdên Ewropayê ev e. Tişt ne ew e ku tu bi hezaran kes bicivînî! Tişt ew e ku tu lobbiyeke xurt bikî!
S.B.E.: Em werin ser promosyona albûma nuh bi videoklîban. Me dema dî pêkve seyrî klîba ‘Narê’ kir. Ew kesê ku ‘rap’ dike kî ye?
X.A.: Ew jî rapperek e ji van deran, gencekî bi navê Candar. Me vê klîbê li başurê Kurdistanê kişand, nêzîkî Amediyeyê. Min dixwest ferqa nêvbera tiştên kevneşopî û tiştên nûjen bidim nîşan. Yani rapperek, li gundekî kevn ê kurd.
S.B.E.: Belê kontrast xweş e. Tiştê ku bala min dikşîne ew e ku ji stranan te qet bi xwe nenivîsiye. Gelo tucar daxwazeke te ya nivîsandinê nebûye?
X.A.: Na na, min gelek dixwest, lê mixabin ku ez baş nikarim. Karê min sehne ye, strangotin e. Ez ne nivîskar im, lewra nivîsandina stranan dihêlim ji nivîskar û helbestvanên me yên hêja. Pêgotiyek heye, dibê: “Nan bide nanpêjê, tu yê ji nîva nên zêdetir bixwî.”
S.B.E.: Çi gotineke xweş e. Her çiqas tu zêde nanivîsî jî min dixwest li ser çend stranan nêrîna te hildim. Bo nimune strana Barana Şevê: “Lehî li min rabû, lê min şil nekir.” Gelo tucar lehî li ser te rabû, bê ku te şil bike? Bi gotineke dî, te tucar di evîniye de derbeyeke giran xwar?
X.A.: Erê çawa! Kurdistan mezintirîn evîna min e û lehiya wê her hefte carek li min radibe, lê min şil nake.
S.B.E.: Qasî ku ez jê fêm dikim di nav vê stranê de serhiskiyeke erênî heye. Yani peyama te: Her çiqas me êş û azar, ax û kovan û mirin hebe jî heviya me, baweriya me nayê şkînan din!
X.A.: Sehet xweş! Wateya bin kilamê hema ew e.
“Tiştên wusa li wê diqewimin ku li ber qebra Hz. Muhammed nayên dîtin!”
S.B.E.: ‘Hêvî û Evîn’: “Jiyan wê ji nuh ve bixemile, wê dîlan û şahî çêbe.” Gelo ev jiyan çiqas rast e ji bo ciwanên me, ku berî herkesî belkî yekem xwediyên evînê ne? Em di nav kultûreke wusan da dijîn ku tahamula ji bo hevaltiyên nêvolî, hevaltiyên beriya zewacê, hevaltiyên navbera ciwanên ji bajar, beş yan zaravaaxêvên cuda nîn e. Belê îro kuştin û kevirbarana keçek ji ber ku ji kurekî misilman hez dikir, lê bi xwe êzîdî bû tiştekî gelek normal û adî ye ji bo sedan kes ku berpirsiyar bûn ji vê hovîtiyê. (Meseleya Dua)
X.A.: Bêguman evînî bi zorî nabe. Yan tê, yan nayê. Em kurd, me navekî heye di warê evîniyê de; Siyamend û Xecê, Mem û Zîn, nimuneyên berçav in. Evîniya me bi nav û deng e û belkî şirîntirîn evîniya li ser ruyê cîhanê ye. Û binêr, merekî kurd zêdetirîn giringayî dide nêrîna jina xwe! Şikur ku nemaze li rojavayê Kurdistanê rewş baş e û ber başiyê ve dice. Nav malbata min gelek peyvendiyên nêvolî hene bo nimune. Lê ez çum başurê Kurdistanê jî û rewş li wê gelek xerabtir e! Di warê civakê de rewş qet baş nîn e niha. Tiştên wusa li wê diqewimin ku li ber qebra Hz. Muhammed nayên dîtin! Lê her çend urf û adetên Islamê tesîreke mezin heye li ser kultûra me, ez bawer nakim ku sinûrên evîniyê hebin.
S.B.E.: ‘Zor e’, favoriya min! ‘Payîz e, pelê dara xwe weşand. Çûna te dil û hinav hilweşand. Bi saxî ruh ji canê min kişand. Naxwazim tu herî dûrî min.” Ez bawer im, ev hest ji gelek ji guhdarên te nenas nayên. Çîroka vê stranê di rastiyê da jî qewimî gelo?
X.A.: Hema hemû jiyana min “zor e”! Her roj zehmetî, asteng li pêşiya min hene.
S.B.E.: Dûrayî zor e, ne wuha?
X.A.: Gelek.
S.B.E.: Wê Xêro tucar vegere welatê xwe?
X.A.: Ez wusa dizanim belê. Ez bawer nakim ku kurdek hebe ku ji min zêdetir zehmetî dikşîne bi durbûna ji welêt. Ez li vir mêvanek im.
S.B.E.: Tu ji vegerê natirsî? Yani, ramaneke xweş e bêguman, lê tu jî dizanî, gelek kes ji vir vedigerin Kurdistanê û dû re bi hêviyên şkestî vedigerin Ewropayê.
X.A.: Belê rast e, rîsîkoyek heye li holê. Kî dikare tekîd bike ku wê ez li wê bikaribim bi heman şêweyî bixebitim? Lê ji aliyê din ve, kes min li vir qebûl nake. Ez li vir bêjim: “Roj baş, ez jî alman im”, wê ji min re bibêjin tu komediyen î çî yî?
“Min dixwest beriya Sertab Erener derkevim”
S.B.E.: Kek Xêro, inca bi destûra te divêm bikevim dunyaya te ya felsefeyî. Navbera te bi felsefeyê ra çawa ye?
X.A.: Felsefe? Na...Nikarim.
(Dest bi firehtirîn monologa felsefeyî ku min di jiyana xwe da dîtiye dike, S.B.E.)
Lê yani ez çima kurd im? Çira ne ji welatekî dî me, bê derd, bê zehmetî? Yani, ez baş dizanim ku ez neynuka Kurdistana xwe bi dunyayê naguherînim. Welatê me bêhempa ye, zimanê me her wusa, gelê me dîsa wusa! Ez kurdayetiya xwe vi zêrên dunyayê nadim! Digirê bi giringtirîn bajarên cîhanê nadim, New York, Parîs, Waşington.
S.B.E.: Em werin li ser festîvala meha borî ya ji bo parastina mirazên Heskîfê. Min bihîst ku Sertab Erener jî hatibû. Gelo ev ne piçek xelet bû? Yani Sertab Erener di nav civaka kurd de têt nasîn wek mezintirî neteweperesta tirk. Piçek komîk nebû ku hunermendeke wusa hat ji bo parastina dîroka Kurdistanê kilaman got?
X.A.: Bêguman! Lewma min dixwest beriya wê derkevim ser sehnê, ji bo ku milet bibîne ka herkes ji bo kî hatiye. Min ji birêvebiriyê vî tiştî got, lê qebûl nekirin. Gotin: “Em te wek fînalê dixwazin.” Lê min dixwest nîşan bidim ka ku ez hatibûm ji bo gelê xwe, û hunermendên tirk hatibûn pere bicivînin.
S.B.E.: Ligel vê nerehetiya te, çawa borî?
X.A.: Bi ya min baş bû dîsa. Ez di dawiyê da derketim û bi kilama Şev Çû ya mamoste Aramê Tîgran ronahî hemû hatin vemirîn û her kes telefona xwe û agirpeşka xwe pê xist. Ev tiştekî awarte bû û Xwedê heye, medyaya tirk vê dîmenê jî nîşan dan.
S.B.E.: Qet nebe derketina te vala neçû nexwe. Pirsên min berdewam in. ‘Bûk’ û ‘Kezîzera’ Xêro kî ye?
X.A.: Kurdistan!
S.B.E.: Yani her tişt girêdayî bi Kurdistan ê ye ma? Yan jî her kilameke te bi du şêweyan tê fêmkirin?
X.A.: Eynî wusa. Dîroka mûzîka kurdî jî vî nîşan dide. Bo nimune strana ‘Ay lê gulê’ ya Mihemed Şêxo. Ev stran bi vî şêweyî hatiye gotin, lewra li ser navên ‘kurd’ û ‘Kurdistan’ tabû hebûn.
S.B.E.: Xêro mirovekî çawa ye?
X.A.: Mirovekî ku pir ji evîndarên xwe yên derûdora xwe hez dike. Ew naxwaze wan tucar aciz bike û divê çiqas jê bê hez bike ji wan. Her wuha Xêro mirovekî wusa ye ku tiştan zû ji bîr dike. Dikarim bixeyidim ji te, lê xeyida min dikare nav pênc qulan da xelas be.
S.B.E.: Xêro xizmetkarekî ye?
X.A.: Bêguman!
S.B.E.: Wek ku her kurdekî welatparêz divê be?
X.A.: Belê.
S.B.E.: Xêro demên te yên xemgîn çê dibin? Û dema xem dikî xema xwe bi çi direvînî?
X.A.: Dema ku xemgîn dibim, diçim spor dikim, ango diçim solariyumê, ango seyrî bernameyên kenewer (komîk) dikim.
“Bi qetliaman zêdetir serhişk dibim”
S.B.E.: Insanekî çakbîn î tu?
X.A.: Erê.
S.B.E.: Bi xwe jî çakbînekî ji dereceya bilindtirîn im û qenc dizanim çakbînî çî ye. Lê tu dikarî piçek ronahî bikî ku çakbînek bûyerên wek qetliama Şingalê çawa şirove dike?
X.A.: Bêguman serhişktir dibe jê! Hêviya çakbînek bi her bûyereke neyênî xurtir jî dibe!
S.B.E.: Tu çi dixwazî bêjî ji birayên me yên êzîdî-kurdî ku van bûyeran bikar tînin ku neteweyeke nuh bînin hole, a êzîdiyan?
X.A.: Bila em pêşî ji bîr nekin ku kurd bi zorî bûne misilman, lê ezîdî dev ji ola xwe bernadene! Em kurdên misilman vî tiştî nabînin. Belê ku îro suncdarek hebe ji bi neteweperestiya ezîdîtiyê, yekem suncdar em kurdên misilman in. Lê gaziya min ji kurdan: Em vî tiştî mezin nekin. Çi elevî, çi misilman, çi êzîdî, Kurdistan berî her tiştî!
S.B.E.: Peyameke xweş. Kek Xêro. egera giringtirîn ji bo bextewariyê çî ye?
X.A.: Berxwedan.
S.B.E.: Bextewarî nîn e bê berxwedan?
X.A.: Rast e. Kurd tim di berxwedanê da bûne. Sedema giringtirîn ji bo hebûna wan a îroyîn û derfeta bextewarkirina xwe ya wan jî ev e.
S.B.E.: Favoriyên Xêro! Kêfa zêdetirîn ji kîjan xwarin ra tê?
X.A.: Masî! Berê ez û hevalek em gelek diçûn Mastrixta bajarê holandî ku nêzî me ye, ji bo masîgirtinê.
S.B.E.: Bêguman we weka efendiyan masiyan piştî girtinê dîsa azad dikir û diavêt çemê ne wuha?
X.A.: Çi? Nexêr! Me wek kurdên xas wan dixwar!
S.B.E.: Aha, baş e em vê hevpeyivînê neşînin Greenpeacê nexwe. Stran?
X.A.: Gelek!
S.B.E.: (dikene) Bibore kek Xêro, yani kilameke te ya favorî?
X.A.: Ahh, bibore! Axir zehmet e miro yek bibijêre. Lê ‘Xezal Xezala’ Mihemed Arif bo nimune cîhekî xwe yê taybet heye. Lê bawer im, stranên min ên favorî gelek in.
S.B.E.: Zaraveyê xweştirîn ê zimanê kurdî?
X.A.: Soranî. Gelek aram û zaraveyekî efendî ye. Tam zaraveyek ji bo entelektuelan.
S.B.E.: Belkî ji ber ku derfetên xwepêşvebirinê ji bo soraniyê ji zaraveyên dîtir firehtir bûne tim. Baş e, tu nexwe çira tenê bi kurmancî stranan dibêjî? Zaraveyên me yên hêja yên dî jî hene...
X.A.: Belê pir divêm! Tim dema ku derdikevim sehnê stranan bi soranî jî distirêm û dixwazim kilameke Hesen Zîrek bêjim ji bo albûma bê. Ji bilî vê min ji hunermendên wek Nilufer Akbal, Metin Kahraman û Mîkaîl Aslan straneke zazakî rica kir. Mixabin ji bilî inşallahek min êdî tu tişt ji wan nebihîst.
S.B.E.: Xweşiktirîn helbest?
X.A.: Westiya Bû, ku ji bal Hekîm Sefkan hatiye nivîsandin.
S.B.E.: Xweşiktirîn bajar?
X.A.: Bi Xwedê pir in! Kêfa min bi taybetî ji Elîhê re zef tê. Ji bilî vê, Zaxo xweş e, Hewlêr jî. Wan û Colemerg jî taybetiyên xwe yên xwes hene. Min hêj Silêmanî nedîtiye û zef dixwazim rojhelata Kurdistanê jî bibînim hêj!
“Ehmed Kaya mêr bû”
S.B.E.: Welatek?
X.A.: Fransa û bi taybetî Parîs. Bajarekî awarte ye.
S.B.E.: Belkî jî piçek ji ber ku çend hêjayên kurd qebra wan li wê ye? Dr. Şerefkendî, dr. Qasimlo. Ez bawer im qebra Ahmed Kaya jî li wê ye, ne wuha?
X.A.: Belê rast e. Ez beşdarî merasîma wê bûbûm di dema wefata wî.
S.B.E.: Insanekî çawa bû? Te lê dinasî?
X.A.: Mêr bû. Kurdayetî di nav dilê wî de hebû û bi vê yekê hisiya di dema wê merasima xelatan li Tirkiyê ku li wê wî anons kir ku ew kurd e û dê klîbeke kurdî bikişanda.
S.B.E.: Gelo tabûya kurdbûn li Tirkiyê li wê hat şkînandin?
X.A.: Ez wusa bawer dikim, erê.
S.B.E.: Kek Xêro em dikarin ji kî hêviya tiştên pîroz yan roleke pîroz bikin ji hunermendên kurd?
X.A.: Bêguman Serhado. Wî şêweyekî gelek baş dîtiye ku xwe bigihêjîne ciwanên kurd. Baş dikare hestên xwe bîne zimên jî. Ku wuha bidomîne wê tişten gelek pîroz bike.
“Tu nikarî di stranên xwe da sloganan bikarbînî”
S.B.E.: Gelo çiqas rastî hene di van gotinên te da? Yani naverok bêguman wek aleta ku bikartîne, yani rap, girîng e. Min guh daye albûma Serhado. Rasterast partiyeke ku em hemû dinasin diparêze û bi sloganan stranên xwe ‘dixemilîne’. Ji bilî van tiştên nexweş ji kultûra rapperên emerîkî hin tiştên neyênî standiye, bo nimune dijûn. Gelo wê ev zilam çiqas bikaribe keda xwe bide ji bo yekîtiya kurdan? Ma nedivê ku hunermendek, bêalî be û hemû gelê xwe biparêze?
X.A.: Bi Xwedê bala min nekişand ku bi vî şêweyî kilaman gotiye, lê eger rast be tiştekî nexweş e û divê zûtirîn dem dev ji van tiştan berde. Tu nikarî stranan bi sloganan bibêjî. Ez tim dijî vî tiştî derketime. Ez ne partiyek diparêzim, lê hemû kurdên çar parçeyên welatê xwe himbêz dikim. Hundermendek divê gelê xwe bi tevahî himbêz bike.
S.B.E.: Te pîroz dikim ji bo vê helwêsta qenc! Belê dawî li hevpeyivîna me tê. Dixwazim sipasiya xwe peşkêşî te bikim, ligel du diyariyên piçuk (qotiyek sigar, û helbesteke kurt-kurmancî, S.B.E.). Pirsa dawî: di nav erebeya Xêro da kîjan kaset hene?
X.A.: Sipas ji diyariyan ra, sipas ji bo hevpeyivînê. Niha di erebeya min berhema hunermendeke yewnanî heye. Ji bilî wê, berhemên yugoslavî, ya Sezen Aksu, ya Ehmed Kaya û albûmên kurdî wek ên Ciwan Haco, Mihemed Şêxo, Hesenê Cizrawî, Mihemed Arif Cizirî û Serhado.
S.B.E.: Axx Xêro! Diyar e ruhê gencan hêj bi te heye?
X.A.: Erê çawa! Min bi Serhado ra kilamek jî gotiye ku di nav albûma wî heye.
S.B.E.: Bi rastî? Navê stranê çi bû nexwe?
X.A.: Bi xwedê min ji bîr kir…
(Strana ku Xêro Abbas qala wî dikir strana ‘Şerê Hundirê Min’ e.)
Berhema Xêro Abbas a nuh di mûzîk marketên ku di normalê da berhemên kurdî difiroşin dikare bê dîtin. Navê albûmê: ‘Barana Şevê’ ye.
Sidar Bengin Epozdemir (S.B.E.): Kek Xêro, destpêk, sipas ji bo cudakirina dema xwe ji bo paykirina bi me ra. Em hama rasterast dervazê pirsan bin. Min bihîst ku du zariyên te hene, Jonas û Rona. Çi navekî balakêş e navê Jonas.
Xêro Abbas (X.A.): Jonas ji hevaltiyeke min a berê a bi jineke alman ra ye. Lewra navê wî jî bi almanî ye, lê belê ev nav ji navê ‘Yunus’ tê. Ez pir ji Jonas hez dikim, lê mixabin ku ez lê gelek nabînim.
Dueta Xêro Abbas li gel hunermenda ciwan Alînê re
Heke tu dixwazî dengê muzîkê bigrî pêl bişkoko jor bike
S.B.E.: Ew xwe çi dihesibîne? Kurd?
X.A.: Ew di domedareke kurd da nehatiye gihiştandin, lewra nasnameya wî zêdetir alman e. Lê belê Jonas baş dizane ku kurd e jî.
S.B.E.: Û keça te Rona?
X.A.: Ew bi awayekî herikbar kurdî diaxive! Hêja 15 salî ye û diçe dibistanê. Ji mal ve urf û adetên kurdî fêr bûye, lê qenc jî cîhe xwe girtiye di nav civaka alman da.
“Min riya hunerê bijart”
S.B.E.: Tu giringayî didî vê yekê? Mebesta min, bavekî kurd çawa zarokekî/ê ku kurd e, lê li welatekî dî, li derveyî Kurdistan dijî digihijîne?
X.A.: Em bi xwe bi urf û adetên kurdî mezin bûne. Jê wêvetir em nizanin. Em tiştên ku bav û kalên me dane me dizanin. Lê zariyên me di nav du kulturan mezin dibin. Îş ew e ku tu nasnameya kurdî ya zariyên xwe bi wan bidî zanîn, lê giringayiya xwendinê û entegrasyonê di nav civaka alman da jî ferî wan bikî. Bê xwendin nabe. Bi dehan malbatiyên min xwenda ne, doktor in û werhasil me di malbata xwe rola xwendinê tim bilind dît. Dil diviya ku min bi xwe jî bixwendiya, lê min di şûna vê de riya hunerê bijart.
S.B.E.: Tu dikarî piçek qala destpêka hunermendîtiya xwe bikî? Qasî dizanim te wek endamê ‘Koma Berxwedan’ê dest bi muzîka kurdî kir, wusa ne?
X.A.: Nexêr. Ez endamê Koma Berxwedanê nebûm. Di sala 1988ê de ez beşdarî Huner-Kom bû, weke gelek hunermendên din. Koma Berxwedan projeyeke wan bû min jî arî wan kir. Ta sala 1995ê min bi wan ra kilaman got, taku min dît ku ez îdî nikarim tema strînê hildim di nav grûbek da. Piştî wê min bi serbixweyî dest bi projeyên xwe kir.
S.B.E.: Û ‘Xerîbo’ derket.
X.A.: Belê.
S.B.E.: Di wê demê de hêj belkî di himbêza dayika xwe da bûm, lê qasî ku dizanim ew albûm wek albûmeke awarte hat peşwazîkirin. Yani di warê nûjeniyê da?
X.A.: Min di ‘Xerîbo’ de xwest ku bi awayekî nûjen mûzîka adetî çê bikim. Min dixwest him pîr û kal, him keç û xort bikarin guh bidin albûmê.
S.B.E.: Piştî ‘Xerîbo’ di sala 2001a da ‘Westiya bû’ derket. Gelo guhartin hebûn li gor albûma berê?
X.A.: Belê çawa! Cara duwem e ku tu albûmek amade dikî û ceribandina te heye. Di warê mûzîkê de ji xwe gelek ji ‘Xerîbo’ çêtir bû.
“Hema min pêl li pişkova DELETE KIR”
S.B.E.: Sê sal heye di navbera derketinên van herdu albûman.
X.A.: Rast e. Mixabin asteng li pêşiya mûzîsyenekî kurdî pir in. Bi taybetî di ware aborî de, zexta dewletên dagirker, kêmasiyên şirketên produksiyonê yên me.
S.B.E.: Van tiştan bi te çiqas zehmetî dan kişandin di amadekirina albûma nuh, Barana Şevê?
X.A.: Hindik, ji ber ku di çêkirina vê albûmê min hemû mesref ji berika xwe da. Xwedê ji wan razî be, hevalên min jî ez tenê nehiştim. Sedema giringtirîn ji bo vê şêweyê xebatê ew bû ku ez ê azadtir bûma di ware amadekirina stranên xwe. Û pê gelek dilxweş bûm, lewra demek hebû ku min du-sê stranan çêkiribû, lê aqlê min qet jê nedibirî. Wê demê min hema pêl li pişkova ‘DELETE’ kir.
S.B.E.: Heyf!
X.A.: Belê dizanim, lê bi dilê min nebû. Di bin stresê de bûm, dîsa zexteke aborî, vêca ji ber ku min bi xwe her tiştî finanse dikir. Dîsa jî xweşhal im ku min karî yanzdeh berheman amade bikim.
S.B.E.: Lê belavkirina albûmê kê kir ku rola şirketan tunebû di amadekirinê da?
X.A.: Dîsa wan kir, lê piştî ku albûm xelas bûbû. Me lihevhatinek hebû ku dê mesref hemû bihatan dan ji bal şirketan. Heqê belavkirinê jî me dîsa da van şirketan.
S.B.E.: Û hew?
X.A.: Û hew. Pere qezenc nakim bi berhemên xwe, tenê bi konseran yan festîvalan. Ew jî eger min pere xwest.
S.B.E.: Gelo ev piçek bêmantixî nebû? Xwezî te wusa bikira ku serî cd-yek pereyek bidana te ji bo mesrefên albûmeke nuh.
X.A.: Dê ew belkî baştir bûya bê guman, lê mixabin derfeteke daxwazeke wusa nîn e. Tenê du şirketên me hene: ‘Kom’ ji bo Tirkiye û Kurdistanê û ‘Mîr’ ji bo belavkirina li nav Ewropa. Lê belê mixabin ku herdu jî di heman bandora ideolojîk da ne, û ev jî sedemek e ku rewşa produksiyona mûzîka kurdî pêşve naçe.
“Em di gundên xwe da ne, têkîlî nîn e li gel ewropiyan”
S.B.E.: Di kîjan waran da mûzîka kurdî dikare pêşve biçe nexwe?
X.A.: Di gelek waran da. Û ne tenê di warê produksiyonê da jî. Bo nimune, festîvalan. Festîvala meha borî li Gelsenkirchena Almanya. Ev festîval her sal tê amadekirin û kurd bi şêweyekî girseyî tên, bi otobûsan, bi trenan, bi balafiran ji bo dîtina hunermendên kurd. Lê belê hejmara van kurdan sedhezar e! Sed mixabin! Em li Ewropa ne, ka ewropiyê ku em bixin heval ji xwe re? Boçî em bi hunermendên wek Herbert Gronemeyer ango Sting di têkîliyê da nîn in? Armanca me li Ewropa lobbî ye em hemû dibêjin, lê hemû çalakîyên me em ji bo xwe amade dikin, di şûna ku em peyvendî daynin bi ewropiyan ji bo piştgiriya doza me..
S.B.E.: Gelo ev rexne ji bo tiştên din jî derbas dibe? Warê akademîk, warê siyasî...
X.A.: Sehet xweş! Em di gundên xwe da ne û pê razî ne. Naxwazin entegre bibin. Ez bawer im, mezintirîn pirsgirêk ji bo kurdên Ewropayê ev e. Tişt ne ew e ku tu bi hezaran kes bicivînî! Tişt ew e ku tu lobbiyeke xurt bikî!
S.B.E.: Em werin ser promosyona albûma nuh bi videoklîban. Me dema dî pêkve seyrî klîba ‘Narê’ kir. Ew kesê ku ‘rap’ dike kî ye?
X.A.: Ew jî rapperek e ji van deran, gencekî bi navê Candar. Me vê klîbê li başurê Kurdistanê kişand, nêzîkî Amediyeyê. Min dixwest ferqa nêvbera tiştên kevneşopî û tiştên nûjen bidim nîşan. Yani rapperek, li gundekî kevn ê kurd.
S.B.E.: Belê kontrast xweş e. Tiştê ku bala min dikşîne ew e ku ji stranan te qet bi xwe nenivîsiye. Gelo tucar daxwazeke te ya nivîsandinê nebûye?
X.A.: Na na, min gelek dixwest, lê mixabin ku ez baş nikarim. Karê min sehne ye, strangotin e. Ez ne nivîskar im, lewra nivîsandina stranan dihêlim ji nivîskar û helbestvanên me yên hêja. Pêgotiyek heye, dibê: “Nan bide nanpêjê, tu yê ji nîva nên zêdetir bixwî.”
S.B.E.: Çi gotineke xweş e. Her çiqas tu zêde nanivîsî jî min dixwest li ser çend stranan nêrîna te hildim. Bo nimune strana Barana Şevê: “Lehî li min rabû, lê min şil nekir.” Gelo tucar lehî li ser te rabû, bê ku te şil bike? Bi gotineke dî, te tucar di evîniye de derbeyeke giran xwar?
X.A.: Erê çawa! Kurdistan mezintirîn evîna min e û lehiya wê her hefte carek li min radibe, lê min şil nake.
S.B.E.: Qasî ku ez jê fêm dikim di nav vê stranê de serhiskiyeke erênî heye. Yani peyama te: Her çiqas me êş û azar, ax û kovan û mirin hebe jî heviya me, baweriya me nayê şkînan din!
X.A.: Sehet xweş! Wateya bin kilamê hema ew e.
“Tiştên wusa li wê diqewimin ku li ber qebra Hz. Muhammed nayên dîtin!”
S.B.E.: ‘Hêvî û Evîn’: “Jiyan wê ji nuh ve bixemile, wê dîlan û şahî çêbe.” Gelo ev jiyan çiqas rast e ji bo ciwanên me, ku berî herkesî belkî yekem xwediyên evînê ne? Em di nav kultûreke wusan da dijîn ku tahamula ji bo hevaltiyên nêvolî, hevaltiyên beriya zewacê, hevaltiyên navbera ciwanên ji bajar, beş yan zaravaaxêvên cuda nîn e. Belê îro kuştin û kevirbarana keçek ji ber ku ji kurekî misilman hez dikir, lê bi xwe êzîdî bû tiştekî gelek normal û adî ye ji bo sedan kes ku berpirsiyar bûn ji vê hovîtiyê. (Meseleya Dua)
X.A.: Bêguman evînî bi zorî nabe. Yan tê, yan nayê. Em kurd, me navekî heye di warê evîniyê de; Siyamend û Xecê, Mem û Zîn, nimuneyên berçav in. Evîniya me bi nav û deng e û belkî şirîntirîn evîniya li ser ruyê cîhanê ye. Û binêr, merekî kurd zêdetirîn giringayî dide nêrîna jina xwe! Şikur ku nemaze li rojavayê Kurdistanê rewş baş e û ber başiyê ve dice. Nav malbata min gelek peyvendiyên nêvolî hene bo nimune. Lê ez çum başurê Kurdistanê jî û rewş li wê gelek xerabtir e! Di warê civakê de rewş qet baş nîn e niha. Tiştên wusa li wê diqewimin ku li ber qebra Hz. Muhammed nayên dîtin! Lê her çend urf û adetên Islamê tesîreke mezin heye li ser kultûra me, ez bawer nakim ku sinûrên evîniyê hebin.
S.B.E.: ‘Zor e’, favoriya min! ‘Payîz e, pelê dara xwe weşand. Çûna te dil û hinav hilweşand. Bi saxî ruh ji canê min kişand. Naxwazim tu herî dûrî min.” Ez bawer im, ev hest ji gelek ji guhdarên te nenas nayên. Çîroka vê stranê di rastiyê da jî qewimî gelo?
X.A.: Hema hemû jiyana min “zor e”! Her roj zehmetî, asteng li pêşiya min hene.
S.B.E.: Dûrayî zor e, ne wuha?
X.A.: Gelek.
S.B.E.: Wê Xêro tucar vegere welatê xwe?
X.A.: Ez wusa dizanim belê. Ez bawer nakim ku kurdek hebe ku ji min zêdetir zehmetî dikşîne bi durbûna ji welêt. Ez li vir mêvanek im.
S.B.E.: Tu ji vegerê natirsî? Yani, ramaneke xweş e bêguman, lê tu jî dizanî, gelek kes ji vir vedigerin Kurdistanê û dû re bi hêviyên şkestî vedigerin Ewropayê.
X.A.: Belê rast e, rîsîkoyek heye li holê. Kî dikare tekîd bike ku wê ez li wê bikaribim bi heman şêweyî bixebitim? Lê ji aliyê din ve, kes min li vir qebûl nake. Ez li vir bêjim: “Roj baş, ez jî alman im”, wê ji min re bibêjin tu komediyen î çî yî?
“Min dixwest beriya Sertab Erener derkevim”
S.B.E.: Kek Xêro, inca bi destûra te divêm bikevim dunyaya te ya felsefeyî. Navbera te bi felsefeyê ra çawa ye?
X.A.: Felsefe? Na...Nikarim.
(Dest bi firehtirîn monologa felsefeyî ku min di jiyana xwe da dîtiye dike, S.B.E.)
Lê yani ez çima kurd im? Çira ne ji welatekî dî me, bê derd, bê zehmetî? Yani, ez baş dizanim ku ez neynuka Kurdistana xwe bi dunyayê naguherînim. Welatê me bêhempa ye, zimanê me her wusa, gelê me dîsa wusa! Ez kurdayetiya xwe vi zêrên dunyayê nadim! Digirê bi giringtirîn bajarên cîhanê nadim, New York, Parîs, Waşington.
S.B.E.: Em werin li ser festîvala meha borî ya ji bo parastina mirazên Heskîfê. Min bihîst ku Sertab Erener jî hatibû. Gelo ev ne piçek xelet bû? Yani Sertab Erener di nav civaka kurd de têt nasîn wek mezintirî neteweperesta tirk. Piçek komîk nebû ku hunermendeke wusa hat ji bo parastina dîroka Kurdistanê kilaman got?
X.A.: Bêguman! Lewma min dixwest beriya wê derkevim ser sehnê, ji bo ku milet bibîne ka herkes ji bo kî hatiye. Min ji birêvebiriyê vî tiştî got, lê qebûl nekirin. Gotin: “Em te wek fînalê dixwazin.” Lê min dixwest nîşan bidim ka ku ez hatibûm ji bo gelê xwe, û hunermendên tirk hatibûn pere bicivînin.
S.B.E.: Ligel vê nerehetiya te, çawa borî?
X.A.: Bi ya min baş bû dîsa. Ez di dawiyê da derketim û bi kilama Şev Çû ya mamoste Aramê Tîgran ronahî hemû hatin vemirîn û her kes telefona xwe û agirpeşka xwe pê xist. Ev tiştekî awarte bû û Xwedê heye, medyaya tirk vê dîmenê jî nîşan dan.
S.B.E.: Qet nebe derketina te vala neçû nexwe. Pirsên min berdewam in. ‘Bûk’ û ‘Kezîzera’ Xêro kî ye?
X.A.: Kurdistan!
S.B.E.: Yani her tişt girêdayî bi Kurdistan ê ye ma? Yan jî her kilameke te bi du şêweyan tê fêmkirin?
X.A.: Eynî wusa. Dîroka mûzîka kurdî jî vî nîşan dide. Bo nimune strana ‘Ay lê gulê’ ya Mihemed Şêxo. Ev stran bi vî şêweyî hatiye gotin, lewra li ser navên ‘kurd’ û ‘Kurdistan’ tabû hebûn.
S.B.E.: Xêro mirovekî çawa ye?
X.A.: Mirovekî ku pir ji evîndarên xwe yên derûdora xwe hez dike. Ew naxwaze wan tucar aciz bike û divê çiqas jê bê hez bike ji wan. Her wuha Xêro mirovekî wusa ye ku tiştan zû ji bîr dike. Dikarim bixeyidim ji te, lê xeyida min dikare nav pênc qulan da xelas be.
S.B.E.: Xêro xizmetkarekî ye?
X.A.: Bêguman!
S.B.E.: Wek ku her kurdekî welatparêz divê be?
X.A.: Belê.
S.B.E.: Xêro demên te yên xemgîn çê dibin? Û dema xem dikî xema xwe bi çi direvînî?
X.A.: Dema ku xemgîn dibim, diçim spor dikim, ango diçim solariyumê, ango seyrî bernameyên kenewer (komîk) dikim.
“Bi qetliaman zêdetir serhişk dibim”
S.B.E.: Insanekî çakbîn î tu?
X.A.: Erê.
S.B.E.: Bi xwe jî çakbînekî ji dereceya bilindtirîn im û qenc dizanim çakbînî çî ye. Lê tu dikarî piçek ronahî bikî ku çakbînek bûyerên wek qetliama Şingalê çawa şirove dike?
X.A.: Bêguman serhişktir dibe jê! Hêviya çakbînek bi her bûyereke neyênî xurtir jî dibe!
S.B.E.: Tu çi dixwazî bêjî ji birayên me yên êzîdî-kurdî ku van bûyeran bikar tînin ku neteweyeke nuh bînin hole, a êzîdiyan?
X.A.: Bila em pêşî ji bîr nekin ku kurd bi zorî bûne misilman, lê ezîdî dev ji ola xwe bernadene! Em kurdên misilman vî tiştî nabînin. Belê ku îro suncdarek hebe ji bi neteweperestiya ezîdîtiyê, yekem suncdar em kurdên misilman in. Lê gaziya min ji kurdan: Em vî tiştî mezin nekin. Çi elevî, çi misilman, çi êzîdî, Kurdistan berî her tiştî!
S.B.E.: Peyameke xweş. Kek Xêro. egera giringtirîn ji bo bextewariyê çî ye?
X.A.: Berxwedan.
S.B.E.: Bextewarî nîn e bê berxwedan?
X.A.: Rast e. Kurd tim di berxwedanê da bûne. Sedema giringtirîn ji bo hebûna wan a îroyîn û derfeta bextewarkirina xwe ya wan jî ev e.
S.B.E.: Favoriyên Xêro! Kêfa zêdetirîn ji kîjan xwarin ra tê?
X.A.: Masî! Berê ez û hevalek em gelek diçûn Mastrixta bajarê holandî ku nêzî me ye, ji bo masîgirtinê.
S.B.E.: Bêguman we weka efendiyan masiyan piştî girtinê dîsa azad dikir û diavêt çemê ne wuha?
X.A.: Çi? Nexêr! Me wek kurdên xas wan dixwar!
S.B.E.: Aha, baş e em vê hevpeyivînê neşînin Greenpeacê nexwe. Stran?
X.A.: Gelek!
S.B.E.: (dikene) Bibore kek Xêro, yani kilameke te ya favorî?
X.A.: Ahh, bibore! Axir zehmet e miro yek bibijêre. Lê ‘Xezal Xezala’ Mihemed Arif bo nimune cîhekî xwe yê taybet heye. Lê bawer im, stranên min ên favorî gelek in.
S.B.E.: Zaraveyê xweştirîn ê zimanê kurdî?
X.A.: Soranî. Gelek aram û zaraveyekî efendî ye. Tam zaraveyek ji bo entelektuelan.
S.B.E.: Belkî ji ber ku derfetên xwepêşvebirinê ji bo soraniyê ji zaraveyên dîtir firehtir bûne tim. Baş e, tu nexwe çira tenê bi kurmancî stranan dibêjî? Zaraveyên me yên hêja yên dî jî hene...
X.A.: Belê pir divêm! Tim dema ku derdikevim sehnê stranan bi soranî jî distirêm û dixwazim kilameke Hesen Zîrek bêjim ji bo albûma bê. Ji bilî vê min ji hunermendên wek Nilufer Akbal, Metin Kahraman û Mîkaîl Aslan straneke zazakî rica kir. Mixabin ji bilî inşallahek min êdî tu tişt ji wan nebihîst.
S.B.E.: Xweşiktirîn helbest?
X.A.: Westiya Bû, ku ji bal Hekîm Sefkan hatiye nivîsandin.
S.B.E.: Xweşiktirîn bajar?
X.A.: Bi Xwedê pir in! Kêfa min bi taybetî ji Elîhê re zef tê. Ji bilî vê, Zaxo xweş e, Hewlêr jî. Wan û Colemerg jî taybetiyên xwe yên xwes hene. Min hêj Silêmanî nedîtiye û zef dixwazim rojhelata Kurdistanê jî bibînim hêj!
“Ehmed Kaya mêr bû”
S.B.E.: Welatek?
X.A.: Fransa û bi taybetî Parîs. Bajarekî awarte ye.
S.B.E.: Belkî jî piçek ji ber ku çend hêjayên kurd qebra wan li wê ye? Dr. Şerefkendî, dr. Qasimlo. Ez bawer im qebra Ahmed Kaya jî li wê ye, ne wuha?
X.A.: Belê rast e. Ez beşdarî merasîma wê bûbûm di dema wefata wî.
S.B.E.: Insanekî çawa bû? Te lê dinasî?
X.A.: Mêr bû. Kurdayetî di nav dilê wî de hebû û bi vê yekê hisiya di dema wê merasima xelatan li Tirkiyê ku li wê wî anons kir ku ew kurd e û dê klîbeke kurdî bikişanda.
S.B.E.: Gelo tabûya kurdbûn li Tirkiyê li wê hat şkînandin?
X.A.: Ez wusa bawer dikim, erê.
S.B.E.: Kek Xêro em dikarin ji kî hêviya tiştên pîroz yan roleke pîroz bikin ji hunermendên kurd?
X.A.: Bêguman Serhado. Wî şêweyekî gelek baş dîtiye ku xwe bigihêjîne ciwanên kurd. Baş dikare hestên xwe bîne zimên jî. Ku wuha bidomîne wê tişten gelek pîroz bike.
“Tu nikarî di stranên xwe da sloganan bikarbînî”
S.B.E.: Gelo çiqas rastî hene di van gotinên te da? Yani naverok bêguman wek aleta ku bikartîne, yani rap, girîng e. Min guh daye albûma Serhado. Rasterast partiyeke ku em hemû dinasin diparêze û bi sloganan stranên xwe ‘dixemilîne’. Ji bilî van tiştên nexweş ji kultûra rapperên emerîkî hin tiştên neyênî standiye, bo nimune dijûn. Gelo wê ev zilam çiqas bikaribe keda xwe bide ji bo yekîtiya kurdan? Ma nedivê ku hunermendek, bêalî be û hemû gelê xwe biparêze?
X.A.: Bi Xwedê bala min nekişand ku bi vî şêweyî kilaman gotiye, lê eger rast be tiştekî nexweş e û divê zûtirîn dem dev ji van tiştan berde. Tu nikarî stranan bi sloganan bibêjî. Ez tim dijî vî tiştî derketime. Ez ne partiyek diparêzim, lê hemû kurdên çar parçeyên welatê xwe himbêz dikim. Hundermendek divê gelê xwe bi tevahî himbêz bike.
S.B.E.: Te pîroz dikim ji bo vê helwêsta qenc! Belê dawî li hevpeyivîna me tê. Dixwazim sipasiya xwe peşkêşî te bikim, ligel du diyariyên piçuk (qotiyek sigar, û helbesteke kurt-kurmancî, S.B.E.). Pirsa dawî: di nav erebeya Xêro da kîjan kaset hene?
X.A.: Sipas ji diyariyan ra, sipas ji bo hevpeyivînê. Niha di erebeya min berhema hunermendeke yewnanî heye. Ji bilî wê, berhemên yugoslavî, ya Sezen Aksu, ya Ehmed Kaya û albûmên kurdî wek ên Ciwan Haco, Mihemed Şêxo, Hesenê Cizrawî, Mihemed Arif Cizirî û Serhado.
S.B.E.: Axx Xêro! Diyar e ruhê gencan hêj bi te heye?
X.A.: Erê çawa! Min bi Serhado ra kilamek jî gotiye ku di nav albûma wî heye.
S.B.E.: Bi rastî? Navê stranê çi bû nexwe?
X.A.: Bi xwedê min ji bîr kir…
(Strana ku Xêro Abbas qala wî dikir strana ‘Şerê Hundirê Min’ e.)
Berhema Xêro Abbas a nuh di mûzîk marketên ku di normalê da berhemên kurdî difiroşin dikare bê dîtin. Navê albûmê: ‘Barana Şevê’ ye.
Xero Abbas - Barana Şeve 2007
Barana Şevê
1.Barana şevê
2.Hêvî Evîn
3.Bûkê
4.Marşa Evînê
5.Welat
6.Dil Bide Min
7.Narê
8.Zor e
9.Bûrî Bûrî
10.Kezîzerê
11.Tu
Xero Abbas Axİn
1.Axîn
2.Bilûrvano
3.Tu Nehatî
4.Dolabê
5.Nikarim
6.Li Ber Pencerê
7.Îşev Girane
8.Ji Ber Te
9.Beyadî
10.Wunken
Xero Abbas İle Yapılmış Son Röportaj
Zulmün milliyeti yokGÜLŞEN İŞERİ
Xero Abbas bir Kürt müzisyen. Çocukluğunu Suriye'de geçiren Abbas 1986 yılında Suriye'den, imkânsızlıklar, baskı ve siyasi nedenlerden dolayı Almanya'ya göç etmek zorunda kalır. Küçük yaşlarda heves ettiği müziği Almanya'da icra etmeye başlar. 1987 yılında Kürtlerin efsanevi protest müzik grubu Koma Berxwe-dan'da solist olarak başlar. Üç yıl sonra grubu bırakır ve solo olarak çalışır. Ülkesinden ve ailesinden ayrı düşmek 1997 yılında yayımladığı ilk albüme yansır:
Albümün adı Xeribo'dur. (Türkçe'de garip ve öksüz anlamı taşıyor) Bu albümle Kürtler arasında yoğun ilgi görse de Almanya'da yaşadığı o ilk yıllar aklından çıkmaz. Tek bildiği dil Kürtçe'dir Almanya'ya gittiğinde. "Avrupa kimilerine göre çok rahat gelir ama hiçte öyle değil, ilk gittiğim yıllarda, ben kimim, neden buradayım diye çok sordum kendime" diyor. Büyük bir çaresizlik için-deykeni998 yılında ilticası kabul edilir. Ama Suriye'ye dönemez. Zaten Suriye'de müzik yapma imkanı yoktur. Kapalı bir toplum ve muhafazakâr bir aileden geldiği için müzik yapmak günah ve ayıp sayılır. "Eğer Suriye'de destekçim olsaydı, müzikte arkamda bir kitle olsaydı o tabuları yıkardım ve işte o zaman kendimi daha güçlü hissederdim" diyor.
Almanya serüveni böyle başlıyor Xero Abbas'ın. Ama bu serüvenin arka planına çok dokunmak istemiyor. Ailesi ile önce Cizre'den Qamisko'ya göç eden Abbas, "bir sürgündü ve ben bunlara değinmek istemiyorum" diyor. Ve Almanya'da geçirdiği yıllarına 3 albüm sığdırıyor.
Xero Abbas, 2002 yılında yayımlanan ve hatırı sayılır bir dinleyici kitlesine ulaşan 'Westiya Bu' adını verdiği ikinci albümüne, her ne kadar siyasetten uzak durduğunu söylese de, halkının sorunlarını taşır.
Kürt müziğinin icra üslubunu modern bir altyapıyla birleştirerek, kendine özgü ve köklerine bağlı olduğu kadar da modern bir tarz yaratır. Geleneksel ve moderni harmanlayarak ne doğudan ne de batıdan uzak durur... İlk Türkiye'ye 2002 yılının Nevrozunda gelir. Diyarbakır'da yaklaşık 1 milyon kişiye konser verirken "işte hayalim gerçekleşti, rüyamda görsem inanmazdım" der.
Yıl 2005. 3 yıl aradan sonra 'Evina Aram' albümü yayımlanır. Avrupa'da ve Türkiye'de albümleri yok satar. Hatta Şiwan Perver ve Ciwan Haco sanılır çoğu kez.
Xero Abbas 3 günlüğüne Türkiye'ye geldi geçtiğimiz günlerde. 4. albümü yayımlanacak 2 hafta sonra. Bilmediklerimizi Xero Abbas'a sorduk, işte kendi dilinden kendi hikâyesi...
» Siyasetten uzağım diyorsunuz ama şarkılarınıza baktığımız zaman Kürt halkının ezilmişliğini, haksızlıkları ve isyanı anlatıyorsunuz. Bir yandan da kendinize has bir tarzınız var.
Orada sadece Kürtler değil, Türklerin de sıkıntılarını anlattım. O zamanlar Türkiye'de müziğe çok önem verilirdi. Suriye gibi değildi. Eğer Suriye'de önem verilseydi müziğe o tabuları geleneği yıkardım ve kendimi daha güçlü hissederdim. Ama albümü ilk olarak Almanya'da çıkardım. Hedef kitlemi seçtim. Sonrasında nasıl bir müzik yapmalıyım, hangi stilde söylersem özgünlük yaratırım diye düşündüm. Ve tarzımı buldum.
» İlk konserinizi Almanya'da mı verdiniz?
Evet. Kendime güven geldi. Destekleyen çok oldu. İlk konseri Köln'de vermiştim. Şiwan sandılar beni. O şekilde başladı. Bana her zaman klasik müzik yapmam söyleniyordu...
» Neden seçmediniz?
Çünkü kendime bir misyon belirlemek zorundaydım. Yörelerinden ayrı kalan gençleri düşündüm, onları hem doğudan hem de batıdan koparmamak gibi bir misyon seçtim kendime. Doğuyu ve batıyı birleştirdim. Bir misyonla yola çıktım ve öyle devam etmek istiyorum.
» Ciwan Haco benzetmelerini nasıl karşılıyorsunuz?
Ciwan Haco benzetmeleri hep yapılır. Ciwan Haco ile zaten akrabalığımız var. Bunlara çok değinmek istemiyorum ama kısaca ifade etmem gerekirse, Ciwan ile çocukluğumuz birlikte geçti. Bizim iyi bir dostluğumuz da vardı. Sohbet ettiğimizde bana diyordu ki, "sen küçüktün ben müzik yapıyordum, hem de iyi bir müzik, şimdi bakıyorum da yetiştin bana" Bu benim için çok önemliydi. Ciwan Türkiye'deki müzisyenlerle çok iyi bağlantı kurdu, doğallığında gelişti. Bende de doğallığında gelişsin istiyorum ve dünyaca tanınmak istiyorum.
» Müziğinize yön veren, bir anlamda halkın sıkıntıları mı?
Halkın gördüğü zulmün, yaşadığı sıkıntıların bilincinde olarak sanatımı icra ediyorum. Oradaki duygular sanatıma yön verdi. Almanya'da sürekli konser veriyorum. Ana dilimle sanatımı yapıyorum ve orada büyük bir saygı görüyorum.
Ne kadar olsa da siyasi konulara girmek istemiyorum. Sanatsal anlamda temeline inmeden bu sorunun ortaya çıkardığı bazı yaşantıların benim müziğime yön verdiğini söyleyebilirim. Suriye'de sadece Kürtler zulüm görmedi, Araplar da zulüm altındaydı. Yapılanları sadece Kürt halkına yapılan bir zulüm olarak değerlendirmiyorum. Avrupa'daki Türklere de yapılan zulüm var, Türkiye'deki Kürtlere de yapılan zulüm var. Şunu anlatmak istiyorum; zulmün milliyeti yok. O yüzden de radikal söylemlerden uzak durmak istiyorum. Sloganvari şeyler söyleyen bir sanatçı değilim. Tercihim de bu yönde değil zaten.
» Diyarbakır'da Nevroz konseri vermiştiniz... 800 bin kişinin karşısında şarkılarınızı söylerken neler hissettiniz?
Evet. Sezen Aksu, İbrahim Tatlıseslerle sahneye çıkmıştım. Rüyamda görsem inanmayacağım bir an yaşamıştım. 700-800 bin kişinin olduğu bir alanda konser verdim. Amerika'da Queen konser verdiğinde 200 bini geçmez. Ben bu kadar kitleye konser verdim daha ne olsun. Çok büyüleyiciydi.
» Peki en çok ilgi Türkiye'den mi geliyor?
Türkiye'de verdiğim konserlerdeki seyirci Avrupa'da verdiğim konserlerin izleyicisinden çok daha fazla. Ben çok mutlu oluyorum. Bir yandan Avrupa'ya gitmek güzel geliyor ama hiç te öyle değil. Çok defa kendi kendime "ben kimim ben neredeyim" diye sordum. Orada tutsak gibisin. Hiçbir yere gidemiyorsun. Hayat çok acımasız. Ama başka çaren yok. Suriye'ye dönsem müzik yapamayacaktım. Muhafazakar bir aileden geliyorum, Suriye'nin önde gelen ailesi olunca da müzik yapma gibi bir şansın yok.
» Şimdi aileniz nasıl bakıyor müziğinize?
Eski bir mantıktı şimdi değişti tabii. Şimdi "Xero Abbas'ın ailesi" diye söz ediyorlar ailemden. Tersi oldu artık. İşte sanat nelere kadir, de mi?
» İlticanız nasıl kabul edildi?
Uzun yıllar sonra sanatçı kimliğimle pasaport verildi. İşte o zaman, sanatçı olduğum için ilticam kabul edildi. 1998 yılıydı.
» Avrupa'ya ve Türkiye'ye baktığınız zaman müzik anlayışını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Kürtlerde müzik kültürü gelişmemiş. Ben Avrupa'da yaşadığım süreçte buna tanık oldum. Avrupa'daki konserlerimizde Türkiye'deki izleyicilerin verdiği moral Avrupa'da yok. Buradaki konserlerde dinleyici senden önce söylüyor. Birlikte yakalıyoruz o atmosferi. Avrupalılar bile İstanbul müzik metropolü diyor. Çok doğru.
» Kürt müziğine bugün bakışınız peki...
Bir ötekileştirme vardı, bunun değişeceğini düşünüyorum. Sezen Aksu dinlediğim zaman Türkleri dinlemiş oluyorum. Mesela Sezen Aksu Kürtçe söylese. Ya da Tarkan Kürtçe söylese ne kadar iyi olur. Milletlerin biri birine yakınlaşması açısından çok önemli olurdu bence. Çünkü ancak sanat bizi bir birimize yakınlaştırır.
»İstanbul'u nasıl buluyorsunuz?
İstanbul başka bir şehir. İstanbul'a geldiğimde evimi özlemiyorum.
» Burada yaşamayı düşünmüyor musunuz?
İlerde belki bir ev alırım.
» Dünyada olup bitenler size ne düşündürtüyor?
Her şey Amerika'nın elinde. Petrol çarşısı görüyorum, ama orada petrolden çok kan akıyor. Bunları görünce pek umutlu olamıyorum. Daha kötüye gidiyor sanki her şey. Ne zaman ne olacağını bilmiyorsun. Bu kan ne kadar sürer onu da bilmiyorsun.
» Şarkı söylerken kendinizden geçiyorsunuz, neler düşünüyorsunuz?
İnsanları düşünüyorum ve çok etkileniyorum. Mesela bir çocuk gördüm İstiklal'de, dışarıda soğuktaydı. Ağlamaya başladım. Bırakın siyaseti, toplumsal olaylar beni çok etkiliyor. İçten söylüyorum, kendimi kaybediyorum söylerken.
» Yaşamınızı müzikle mi idame ettiriyorsunuz? Almanya'da nasıl bir yaşamınız var?
Zengin değilim ama yetiyor bana. Bir uçağım falan olsun istemem zaten.
Aman aman uzak dursun. Sağlık vs bunlar benim yaşamımda olsun yeter. Eski eşimden bir oğlum var. Şimdi kızım ve eşimle yaşıyorum.
Xero Abbas bir Kürt müzisyen. Çocukluğunu Suriye'de geçiren Abbas 1986 yılında Suriye'den, imkânsızlıklar, baskı ve siyasi nedenlerden dolayı Almanya'ya göç etmek zorunda kalır. Küçük yaşlarda heves ettiği müziği Almanya'da icra etmeye başlar. 1987 yılında Kürtlerin efsanevi protest müzik grubu Koma Berxwe-dan'da solist olarak başlar. Üç yıl sonra grubu bırakır ve solo olarak çalışır. Ülkesinden ve ailesinden ayrı düşmek 1997 yılında yayımladığı ilk albüme yansır:
Albümün adı Xeribo'dur. (Türkçe'de garip ve öksüz anlamı taşıyor) Bu albümle Kürtler arasında yoğun ilgi görse de Almanya'da yaşadığı o ilk yıllar aklından çıkmaz. Tek bildiği dil Kürtçe'dir Almanya'ya gittiğinde. "Avrupa kimilerine göre çok rahat gelir ama hiçte öyle değil, ilk gittiğim yıllarda, ben kimim, neden buradayım diye çok sordum kendime" diyor. Büyük bir çaresizlik için-deykeni998 yılında ilticası kabul edilir. Ama Suriye'ye dönemez. Zaten Suriye'de müzik yapma imkanı yoktur. Kapalı bir toplum ve muhafazakâr bir aileden geldiği için müzik yapmak günah ve ayıp sayılır. "Eğer Suriye'de destekçim olsaydı, müzikte arkamda bir kitle olsaydı o tabuları yıkardım ve işte o zaman kendimi daha güçlü hissederdim" diyor.
Almanya serüveni böyle başlıyor Xero Abbas'ın. Ama bu serüvenin arka planına çok dokunmak istemiyor. Ailesi ile önce Cizre'den Qamisko'ya göç eden Abbas, "bir sürgündü ve ben bunlara değinmek istemiyorum" diyor. Ve Almanya'da geçirdiği yıllarına 3 albüm sığdırıyor.
Xero Abbas, 2002 yılında yayımlanan ve hatırı sayılır bir dinleyici kitlesine ulaşan 'Westiya Bu' adını verdiği ikinci albümüne, her ne kadar siyasetten uzak durduğunu söylese de, halkının sorunlarını taşır.
Kürt müziğinin icra üslubunu modern bir altyapıyla birleştirerek, kendine özgü ve köklerine bağlı olduğu kadar da modern bir tarz yaratır. Geleneksel ve moderni harmanlayarak ne doğudan ne de batıdan uzak durur... İlk Türkiye'ye 2002 yılının Nevrozunda gelir. Diyarbakır'da yaklaşık 1 milyon kişiye konser verirken "işte hayalim gerçekleşti, rüyamda görsem inanmazdım" der.
Yıl 2005. 3 yıl aradan sonra 'Evina Aram' albümü yayımlanır. Avrupa'da ve Türkiye'de albümleri yok satar. Hatta Şiwan Perver ve Ciwan Haco sanılır çoğu kez.
Xero Abbas 3 günlüğüne Türkiye'ye geldi geçtiğimiz günlerde. 4. albümü yayımlanacak 2 hafta sonra. Bilmediklerimizi Xero Abbas'a sorduk, işte kendi dilinden kendi hikâyesi...
» Siyasetten uzağım diyorsunuz ama şarkılarınıza baktığımız zaman Kürt halkının ezilmişliğini, haksızlıkları ve isyanı anlatıyorsunuz. Bir yandan da kendinize has bir tarzınız var.
Orada sadece Kürtler değil, Türklerin de sıkıntılarını anlattım. O zamanlar Türkiye'de müziğe çok önem verilirdi. Suriye gibi değildi. Eğer Suriye'de önem verilseydi müziğe o tabuları geleneği yıkardım ve kendimi daha güçlü hissederdim. Ama albümü ilk olarak Almanya'da çıkardım. Hedef kitlemi seçtim. Sonrasında nasıl bir müzik yapmalıyım, hangi stilde söylersem özgünlük yaratırım diye düşündüm. Ve tarzımı buldum.
» İlk konserinizi Almanya'da mı verdiniz?
Evet. Kendime güven geldi. Destekleyen çok oldu. İlk konseri Köln'de vermiştim. Şiwan sandılar beni. O şekilde başladı. Bana her zaman klasik müzik yapmam söyleniyordu...
» Neden seçmediniz?
Çünkü kendime bir misyon belirlemek zorundaydım. Yörelerinden ayrı kalan gençleri düşündüm, onları hem doğudan hem de batıdan koparmamak gibi bir misyon seçtim kendime. Doğuyu ve batıyı birleştirdim. Bir misyonla yola çıktım ve öyle devam etmek istiyorum.
» Ciwan Haco benzetmelerini nasıl karşılıyorsunuz?
Ciwan Haco benzetmeleri hep yapılır. Ciwan Haco ile zaten akrabalığımız var. Bunlara çok değinmek istemiyorum ama kısaca ifade etmem gerekirse, Ciwan ile çocukluğumuz birlikte geçti. Bizim iyi bir dostluğumuz da vardı. Sohbet ettiğimizde bana diyordu ki, "sen küçüktün ben müzik yapıyordum, hem de iyi bir müzik, şimdi bakıyorum da yetiştin bana" Bu benim için çok önemliydi. Ciwan Türkiye'deki müzisyenlerle çok iyi bağlantı kurdu, doğallığında gelişti. Bende de doğallığında gelişsin istiyorum ve dünyaca tanınmak istiyorum.
» Müziğinize yön veren, bir anlamda halkın sıkıntıları mı?
Halkın gördüğü zulmün, yaşadığı sıkıntıların bilincinde olarak sanatımı icra ediyorum. Oradaki duygular sanatıma yön verdi. Almanya'da sürekli konser veriyorum. Ana dilimle sanatımı yapıyorum ve orada büyük bir saygı görüyorum.
Ne kadar olsa da siyasi konulara girmek istemiyorum. Sanatsal anlamda temeline inmeden bu sorunun ortaya çıkardığı bazı yaşantıların benim müziğime yön verdiğini söyleyebilirim. Suriye'de sadece Kürtler zulüm görmedi, Araplar da zulüm altındaydı. Yapılanları sadece Kürt halkına yapılan bir zulüm olarak değerlendirmiyorum. Avrupa'daki Türklere de yapılan zulüm var, Türkiye'deki Kürtlere de yapılan zulüm var. Şunu anlatmak istiyorum; zulmün milliyeti yok. O yüzden de radikal söylemlerden uzak durmak istiyorum. Sloganvari şeyler söyleyen bir sanatçı değilim. Tercihim de bu yönde değil zaten.
» Diyarbakır'da Nevroz konseri vermiştiniz... 800 bin kişinin karşısında şarkılarınızı söylerken neler hissettiniz?
Evet. Sezen Aksu, İbrahim Tatlıseslerle sahneye çıkmıştım. Rüyamda görsem inanmayacağım bir an yaşamıştım. 700-800 bin kişinin olduğu bir alanda konser verdim. Amerika'da Queen konser verdiğinde 200 bini geçmez. Ben bu kadar kitleye konser verdim daha ne olsun. Çok büyüleyiciydi.
» Peki en çok ilgi Türkiye'den mi geliyor?
Türkiye'de verdiğim konserlerdeki seyirci Avrupa'da verdiğim konserlerin izleyicisinden çok daha fazla. Ben çok mutlu oluyorum. Bir yandan Avrupa'ya gitmek güzel geliyor ama hiç te öyle değil. Çok defa kendi kendime "ben kimim ben neredeyim" diye sordum. Orada tutsak gibisin. Hiçbir yere gidemiyorsun. Hayat çok acımasız. Ama başka çaren yok. Suriye'ye dönsem müzik yapamayacaktım. Muhafazakar bir aileden geliyorum, Suriye'nin önde gelen ailesi olunca da müzik yapma gibi bir şansın yok.
» Şimdi aileniz nasıl bakıyor müziğinize?
Eski bir mantıktı şimdi değişti tabii. Şimdi "Xero Abbas'ın ailesi" diye söz ediyorlar ailemden. Tersi oldu artık. İşte sanat nelere kadir, de mi?
» İlticanız nasıl kabul edildi?
Uzun yıllar sonra sanatçı kimliğimle pasaport verildi. İşte o zaman, sanatçı olduğum için ilticam kabul edildi. 1998 yılıydı.
» Avrupa'ya ve Türkiye'ye baktığınız zaman müzik anlayışını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Kürtlerde müzik kültürü gelişmemiş. Ben Avrupa'da yaşadığım süreçte buna tanık oldum. Avrupa'daki konserlerimizde Türkiye'deki izleyicilerin verdiği moral Avrupa'da yok. Buradaki konserlerde dinleyici senden önce söylüyor. Birlikte yakalıyoruz o atmosferi. Avrupalılar bile İstanbul müzik metropolü diyor. Çok doğru.
» Kürt müziğine bugün bakışınız peki...
Bir ötekileştirme vardı, bunun değişeceğini düşünüyorum. Sezen Aksu dinlediğim zaman Türkleri dinlemiş oluyorum. Mesela Sezen Aksu Kürtçe söylese. Ya da Tarkan Kürtçe söylese ne kadar iyi olur. Milletlerin biri birine yakınlaşması açısından çok önemli olurdu bence. Çünkü ancak sanat bizi bir birimize yakınlaştırır.
»İstanbul'u nasıl buluyorsunuz?
İstanbul başka bir şehir. İstanbul'a geldiğimde evimi özlemiyorum.
» Burada yaşamayı düşünmüyor musunuz?
İlerde belki bir ev alırım.
» Dünyada olup bitenler size ne düşündürtüyor?
Her şey Amerika'nın elinde. Petrol çarşısı görüyorum, ama orada petrolden çok kan akıyor. Bunları görünce pek umutlu olamıyorum. Daha kötüye gidiyor sanki her şey. Ne zaman ne olacağını bilmiyorsun. Bu kan ne kadar sürer onu da bilmiyorsun.
» Şarkı söylerken kendinizden geçiyorsunuz, neler düşünüyorsunuz?
İnsanları düşünüyorum ve çok etkileniyorum. Mesela bir çocuk gördüm İstiklal'de, dışarıda soğuktaydı. Ağlamaya başladım. Bırakın siyaseti, toplumsal olaylar beni çok etkiliyor. İçten söylüyorum, kendimi kaybediyorum söylerken.
» Yaşamınızı müzikle mi idame ettiriyorsunuz? Almanya'da nasıl bir yaşamınız var?
Zengin değilim ama yetiyor bana. Bir uçağım falan olsun istemem zaten.
Aman aman uzak dursun. Sağlık vs bunlar benim yaşamımda olsun yeter. Eski eşimden bir oğlum var. Şimdi kızım ve eşimle yaşıyorum.
Ji Xêro Abbas albûma 4'em "Barana Şevê"
Barana Şevê" albûma 4'emîn yê Xêro Abbas e. Di albûma "Barana Şevê" ji 11 stranan pêk tê.
Stranên di albûmê de ewin; 1.Barana şevê, 2.Hêvî Evîn, 3.Bûkê, 4.Marşa Evînê, 5.Welat, 6.Dil Bide Min, 7.Narê, 8.Zor e, 9.Bûrî Bûrî, 10.Kezîzerê, 11.Tu
"Barana Şevê" xwedî hin stranên baş û serketiyê lê....
Xêro Abbas yek ji hunermendê girîng ya mûzîka hemdem ya Kurdî ye.Her çiqas di albûmên xwe de cîh li stranên gelêrî dide be jî şêweya wî bi giştî derdora tarzên wek rock,pop,pop-folk ê de ye.
Xêro Abbas di albûma "Barana Şevê" de hewl daye xîtabî her du girseyên ku muzîka gelêrî û him jî mûzîka hemdem guhdari dikin bike.Ev stratejî piştî Ciwan Haco ji alîyê gelek hunermedan tê bi kar anîn.Xêro Abbas di çêkirina mûzîka hemdem de zêde wêrek nîne û berhemên baş lê berhemên bi heman rengî diafrîne.Di hin qadan de xwe pêş naxîne.
Xêro Abbas xwedî dengekî baş û bilind e û hunermendeke berhemdêr e,lê di "Barana Şevê" de asta xwe ya mûzîkalî pir zêde nexistiye pêş.Cûdayî û cihêrengîya albûma "Westiya Bû" di "Barana Şevê" de nîne.Wek dewamake albûma wî ya "Axîn" e.
Strana "Barana Şevê" straneke Hekîm Sefkan e.Hekîm Sefkan heman stranê di albûma xwe ya "Stranên Qedexe" de goti bû.Aranjeya strana "Barana Şevê" ya Xêro Abbas ji aranjeya Hekîm Sefkan pêşketir û baştir û rengîntir bûye.Komên kemanan bi stîla rojavahî,motifên rock strana "Barana Şevê" bi temamî kiriye staneke cuda.
Her wiha strana Kezîzer jî strana Abbas Ahmed e ku vê stran jî di albûma "Mêvana Xewnê"(2003) ya Abbas Ahmed de cîh girti bû. Aranjeya strana Kezîzer jî ji halê vî stanî ya albûma Abbas Ahmed baştir bûye.
Strana "Marşa Evînê" straneke bi stîla rock e.Dişibe strana "Nikarim" ya Xêro Abbas a di albûma "Axîn" de.Strana "Welat" bi meqama xwe yek ji balkeştirîn ya albûma "Barana Şevê" ye.Her wiha strana Narê ku bi avayê pop,hip-hop hatiye amade kirin wê bala gelekan bikşîne.
"Barana Şevê" ji Kom Mûzîkê ve hatiye derxistin.Em di vê albûmê de jî hêvî dikin ku albûma Xêro Abbas jî nebe qurbana helwasta demên dawî yê di warê qelsîya belav kirin û nasandina albûmên Kom Mûzîkê de.
Xêro Abbas kiye?
Xêro Abbas di sala 1962'an de li başur-rojavayê Kurdistanê (Kurdistana Sûrîye) bajarê Qamişloyê hatiye dinye.Li Sûrîye perwerdeya sereta,navîn û lîseyê temam kir Di sala 1986'an de ji ber zextên rejÎma Sûriye û ji ber bê delfetiyan koçî Elmanyayê kir.Di wan salan de eleqeya wî ser muzîkê zêdetir bû. Di 1989'an de bi tevlî bûna Koma Berxwedan dest bi xebatên xwe yên mûzîkê kir.1998'an de yekem albûma xwe ya bi navê "Xerîbo" weşand.Albûma Xerîbo di nava Kurdan de eleqeyek mezin dît.Li Ewrûpayê di dehan konser da.
2002'an de di Newroza mezin ya Diyarbekîrê ku bi qasê milyoneke Kurd tevlî bû bû de derket ser dîkê.Piştî gelek salan cara yekem bi vê wesîleyê vegeriya axa Kurdistanê û di vê vegera xwe de maçî axa xwe kir û vê helwesta wî ji aliyeke gel ve bi coş û hezkiriyeke mezin hate pêşwazî kirin.
Xêro Abbas şêweya klasîk a muzîka Kurdî bi bingeheke modern yekxist û bi vî avahî şêweyeke ku him girêdayî rêça xwe û heman demê de jî şêweyeke modern derxist holê.Vê jêhatiya Xêro Abbas him cihê wî him jî berdarî ya wî zexmtir dike.
Xero Abbas-Dil Sikesti
Dil Sikesti
Bê evîna te li min çi sara
Çendî dil sikesti û dil bê wara
Çav pirsîyarî ji gul û ji dara
Ma gelo rojekê tê li min vegerê
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Hê li bîra min hêsrê çavê ta
Gava tu çûyî te got bixatirê ta
Ez bihêvîma go bêma bîra ta
Bendewarim roja hatina ta
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Gava ku roj herê ava
Pêra dimrê ronya tava
Çûk û bilbil vedigerin hêlînê
tu bitenê tê bîra min heyy lê serine
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Bê evîna te li min çi sara
Çendî dil sikesti û dil bê wara
Çav pirsîyarî ji gul û ji dara
Ma gelo rojekê tê li min vegerê
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Hê li bîra min hêsrê çavê ta
Gava tu çûyî te got bixatirê ta
Ez bihêvîma go bêma bîra ta
Bendewarim roja hatina ta
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Gava ku roj herê ava
Pêra dimrê ronya tava
Çûk û bilbil vedigerin hêlînê
tu bitenê tê bîra min heyy lê serine
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Xêro Abbas Şarkı Sözleri
Derdê dûrî
Xem û derdê min dinyayê birin
Roj û şevê min pêt û agir in
Heval û Hogir teva barkirin
Nizanim sax in nizanim mirin
Nizanim gunhê min çibû
Hey dunya yê hey dunya yê
Tev bûne rewî, ketin ser riyan
Bûne wek teyrên, ji ref qetiyan
ez mam bê xwedî, li vê xerîbiyê
ez mame xerîb, li nav xwediyan
Nizanim gunhê min çîbû
Hey dunya yê hey dunya yê
Jiyana min bû, wek şevek tarî
Pişta min tewiya, ji bar Giranî
Hêstir ji çava, ser rû dibarî
Nebextê zemên, ku bimin dikarî
Nizanim gunhê min çîbû
Hey dunya yê hey dunya yê
Xew neket çava, dimînim şiyar
çav li riya wa, ji mir bûye kar
Havîn zivistan, nabê wa hat buhar
Xerîbî tucar ji mer nabê war
Nizanim gunhê min çîbû
Hey dunya yê hey dunya yê
Gotin û Muzîk: Xalid Zinal
Çima yarê
Çima yarê çima
Dil kirye bahra xema
Carek nadêm sozê
Her tim dibêjêm hema
Dînim gava tu dûrî
Nîvê emrêmi dibûrî
Dimrim ji ter nexema
Dimrim ji ter nexema
Wer dam biçin germavê
Nav çîmena û ber tavê
Ji zûva li benda tema
Ji zûva li benda tema
Ma gelo evîn wihaya
Hemû êş û belaya
Ti hêz diminda nema
Ti hêz diminda nema
Gotinû Muzîk: Peywan Arjîn
Evîna pêşî
Por berda wê li ser mila
Herdû çav tijî kila
Lêv sora weke gula
Lêlê lêlê lêlê
Derbasbû bilêva kenî
Kes nedît wê mi bitnê
Didilda migot tu ya minî
Lêlê lêlê lêlê
Derbasbû wek perîya
Meşek kir wek horîya
Min nasnekir ew kîya
Lêlê lêlê lêlê
Wêjî dît min lênerî
Rawesta hêdîperî
Têrnebûm ji dîtina zerî
Lêlê lêlê lêlê
Li xwe fitilî bimir kenî
Go bid pey min ez benî
Min bighê heya biderî
Lêlê lêlê lêlê
Me sozek bihevre da
Ku çênebê tu bela
Ewe bûk ez zava
Lêlê lêlê lêlê
Gotin: Husên Abbas.
Muzîk: Xêro Abbas.
Rêwî
Westîyabû ji rêka dûr
Dinalîya ji birîna kûr
Pişta xwe da dareke sitûr
Û distira û distira
Hey lêwayê li minê
Li min koçerê rîya mirinê
Li min hêsîrê destê nezanê dînê
Hey li minê !.........
Rîyê li ber min sisê û çarin
Rîya pêşî bitirse çete kozik têde vedane
Rîya diduwan diçê biber roma bê îman
Rîya sisîyan bi keleme û bikaş û newale
Hêz di çogê mide nemane
Rîya çara para mine ezê li dar û berê çîya
Bibim mêhvan heya mirinê.
Gotin û Muzîk: Hekîm Sefqan
Hatî birêve
Hatî birêvê bîhok û sêvê
Destê xwe da min ew şekir lêvê
Sînga sipî da..dabû alîyê xaç
Wekî mirîda mi çand hezar maç
Bisk didan alî ser rûkê min geş
Bihezar salê ez dimam nexweş
Ketim lehîya sor pêra diçim jor
Dar û av û çem ken li hawêrdor.
Helbest: Helîm Yûsif
Muzîk: Mustefa Kendeş
Dil şikestî
Bê evîna te li min çi sara
Çendî şikestî û dil bê wara
Çav pirsîyarî ji gul û ji dara
Ma gelo rojekê tê li min vegerê
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Hê li bîra min hêsrê çavê ta
Gava tu çûyî te got bixatirê ta
Ez bihêvîma go bêma bîra ta
Bendewarim roja hatina ta
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Gava ku roj herê ava
Pêra dimrê ronya tava
Çûk û bilbil vedigerin hêlînê
tu bitenê tê bîra min heyy lê şêrînê.
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Gotin: Bextiyar Sefo
Muzîk: Xalid Zeynal
Sibe zû
Sibê zû hat ba min
Bêhna gula hate min
Dil sipî bû wek rokê
Dinya û alem bû li cem min
Sibe zû hat odê
Ruh û canêm şinda
Gava mi go tu ji kû tê
Go ez horîya xwedê da
Li bendî te mam ji mêjda
Hey kanîya jîyanê
Neçirvano qurbanêm
Hey xezala li berîyê
Sibê zû hat ba min
Bêhna gula hate min
Dil sipîbû wek rokê
Dinya û alem bû li cem min
Gotin û muzîk: Ciwan Şêxo
Sûnda min
Ka ew buhara xweş û Şêrîn
Ka ew gulên sor û rengîn
Dilêm tev bû kul û birîn
Ji xerîbîyê Hêsir digrîn
Kurdistana me jêra divê
Jêre divê, pir mal û xwîn
Ezê bidim ew dil û cerg û jîn
Ez sûnd dixum bişehîdê kurdan
Wan şehîdên ku didilde man
Ez sûn dixum bileyla hesin
Bileyla hesin û Leyla Zana
Ez sûnd dixum ku rizgarbikim
Welatê xwe kurdistan, ax...
Gotin: Feyrûşe Haco
Muzîk: Xêro Abbas
Şikrîya
Şikrîya Şikrîya
Eman neman şikrîya
Way eman neman şikrîya
Şikrîya Şikrîya
Eman neman şikrîya
Delala dilêm şikrîya
Ava serê kanîya
Eman neman şikrîya
Way ava serê kanîya
Şikrîya Şikrîya
Eman neman şikrîya
Delala dilêm şikrîya
Fîraqê ji bîr meke
Li vê dunyayê adete
Lo, vînî her adete
Şikrîya şikrîya
Eman neman şikrîya
Way eman neman şikrîya
Ava serê kanîya
Eman neman şikrîya
Delala dilêm şikrîya
Pirsa neke ez kîme
Ne mehkûm û xwînîme
Wez hêsîr û girtîme
Şikrîya şikrîya
Eman neman şikrîya
Way eman neman şikrîya
Ava serê kanîya
Eman neman şikrîya
Way ava serê kanîya.
Gerek em bihevrebana
Gerek dilê me yekbana
Dunya hingî wê ya me bana
Şikrîya şikrîya
Way eman neman şikrîya
Berfa bişev barîya
Li ser dev û lêvêm helîya
Way eman neman şikrîya
Gotin û Muzîk: Gelêrî (Qamişlo)
Serpêhatiya nisran
Roj diçû ava...
Dikişand tirejên xweyî zêrîn.
Girê mezin derbasdikir û digiha yê biçûk û awir divedan!
Car carna radiwesta li pişt xwe dimeyzand.
Hêdî hêdî xwe diveşart û dikete bextê girê tirban!
Go were Şevê... tarîke ji xwere erd û çol û ezman!
Mi go Şevê... tarîke ji xwere erd û çol û ezman!
Min jî da, rê ji dugirê, min berê xwe dida...
Nisran nisran.
Şevê bandikir... Go ho tu min nabê mêhvan.
Şev dikenî dirahişte heyvê û çend sitêrka Bisênga xweve daleqand.
Digo nexwe gelek xeman.
Piştî tarîyê wê bibê ronî wê herin ew kulên teyi giran.
Lê min dixwest ji şevê bipirsim.
Gelo wê domkê heta kengî ev dem û dewran?
Kete navbera min û şevê de.
Ewrina Reş û tarî û dest pê dikir dibû teyrok û baran.
Min bandikir şevê.
Şevê, Şevê, Şevê...
Gotin: Husên Abbas
Muzîk: Xêro Abbas
Xem û derdê min dinyayê birin
Roj û şevê min pêt û agir in
Heval û Hogir teva barkirin
Nizanim sax in nizanim mirin
Nizanim gunhê min çibû
Hey dunya yê hey dunya yê
Tev bûne rewî, ketin ser riyan
Bûne wek teyrên, ji ref qetiyan
ez mam bê xwedî, li vê xerîbiyê
ez mame xerîb, li nav xwediyan
Nizanim gunhê min çîbû
Hey dunya yê hey dunya yê
Jiyana min bû, wek şevek tarî
Pişta min tewiya, ji bar Giranî
Hêstir ji çava, ser rû dibarî
Nebextê zemên, ku bimin dikarî
Nizanim gunhê min çîbû
Hey dunya yê hey dunya yê
Xew neket çava, dimînim şiyar
çav li riya wa, ji mir bûye kar
Havîn zivistan, nabê wa hat buhar
Xerîbî tucar ji mer nabê war
Nizanim gunhê min çîbû
Hey dunya yê hey dunya yê
Gotin û Muzîk: Xalid Zinal
Çima yarê
Çima yarê çima
Dil kirye bahra xema
Carek nadêm sozê
Her tim dibêjêm hema
Dînim gava tu dûrî
Nîvê emrêmi dibûrî
Dimrim ji ter nexema
Dimrim ji ter nexema
Wer dam biçin germavê
Nav çîmena û ber tavê
Ji zûva li benda tema
Ji zûva li benda tema
Ma gelo evîn wihaya
Hemû êş û belaya
Ti hêz diminda nema
Ti hêz diminda nema
Gotinû Muzîk: Peywan Arjîn
Evîna pêşî
Por berda wê li ser mila
Herdû çav tijî kila
Lêv sora weke gula
Lêlê lêlê lêlê
Derbasbû bilêva kenî
Kes nedît wê mi bitnê
Didilda migot tu ya minî
Lêlê lêlê lêlê
Derbasbû wek perîya
Meşek kir wek horîya
Min nasnekir ew kîya
Lêlê lêlê lêlê
Wêjî dît min lênerî
Rawesta hêdîperî
Têrnebûm ji dîtina zerî
Lêlê lêlê lêlê
Li xwe fitilî bimir kenî
Go bid pey min ez benî
Min bighê heya biderî
Lêlê lêlê lêlê
Me sozek bihevre da
Ku çênebê tu bela
Ewe bûk ez zava
Lêlê lêlê lêlê
Gotin: Husên Abbas.
Muzîk: Xêro Abbas.
Rêwî
Westîyabû ji rêka dûr
Dinalîya ji birîna kûr
Pişta xwe da dareke sitûr
Û distira û distira
Hey lêwayê li minê
Li min koçerê rîya mirinê
Li min hêsîrê destê nezanê dînê
Hey li minê !.........
Rîyê li ber min sisê û çarin
Rîya pêşî bitirse çete kozik têde vedane
Rîya diduwan diçê biber roma bê îman
Rîya sisîyan bi keleme û bikaş û newale
Hêz di çogê mide nemane
Rîya çara para mine ezê li dar û berê çîya
Bibim mêhvan heya mirinê.
Gotin û Muzîk: Hekîm Sefqan
Hatî birêve
Hatî birêvê bîhok û sêvê
Destê xwe da min ew şekir lêvê
Sînga sipî da..dabû alîyê xaç
Wekî mirîda mi çand hezar maç
Bisk didan alî ser rûkê min geş
Bihezar salê ez dimam nexweş
Ketim lehîya sor pêra diçim jor
Dar û av û çem ken li hawêrdor.
Helbest: Helîm Yûsif
Muzîk: Mustefa Kendeş
Dil şikestî
Bê evîna te li min çi sara
Çendî şikestî û dil bê wara
Çav pirsîyarî ji gul û ji dara
Ma gelo rojekê tê li min vegerê
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Hê li bîra min hêsrê çavê ta
Gava tu çûyî te got bixatirê ta
Ez bihêvîma go bêma bîra ta
Bendewarim roja hatina ta
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Gava ku roj herê ava
Pêra dimrê ronya tava
Çûk û bilbil vedigerin hêlînê
tu bitenê tê bîra min heyy lê şêrînê.
xerîbê lê, vegera lê
wekî berê, wekî berê
Gotin: Bextiyar Sefo
Muzîk: Xalid Zeynal
Sibe zû
Sibê zû hat ba min
Bêhna gula hate min
Dil sipî bû wek rokê
Dinya û alem bû li cem min
Sibe zû hat odê
Ruh û canêm şinda
Gava mi go tu ji kû tê
Go ez horîya xwedê da
Li bendî te mam ji mêjda
Hey kanîya jîyanê
Neçirvano qurbanêm
Hey xezala li berîyê
Sibê zû hat ba min
Bêhna gula hate min
Dil sipîbû wek rokê
Dinya û alem bû li cem min
Gotin û muzîk: Ciwan Şêxo
Sûnda min
Ka ew buhara xweş û Şêrîn
Ka ew gulên sor û rengîn
Dilêm tev bû kul û birîn
Ji xerîbîyê Hêsir digrîn
Kurdistana me jêra divê
Jêre divê, pir mal û xwîn
Ezê bidim ew dil û cerg û jîn
Ez sûnd dixum bişehîdê kurdan
Wan şehîdên ku didilde man
Ez sûn dixum bileyla hesin
Bileyla hesin û Leyla Zana
Ez sûnd dixum ku rizgarbikim
Welatê xwe kurdistan, ax...
Gotin: Feyrûşe Haco
Muzîk: Xêro Abbas
Şikrîya
Şikrîya Şikrîya
Eman neman şikrîya
Way eman neman şikrîya
Şikrîya Şikrîya
Eman neman şikrîya
Delala dilêm şikrîya
Ava serê kanîya
Eman neman şikrîya
Way ava serê kanîya
Şikrîya Şikrîya
Eman neman şikrîya
Delala dilêm şikrîya
Fîraqê ji bîr meke
Li vê dunyayê adete
Lo, vînî her adete
Şikrîya şikrîya
Eman neman şikrîya
Way eman neman şikrîya
Ava serê kanîya
Eman neman şikrîya
Delala dilêm şikrîya
Pirsa neke ez kîme
Ne mehkûm û xwînîme
Wez hêsîr û girtîme
Şikrîya şikrîya
Eman neman şikrîya
Way eman neman şikrîya
Ava serê kanîya
Eman neman şikrîya
Way ava serê kanîya.
Gerek em bihevrebana
Gerek dilê me yekbana
Dunya hingî wê ya me bana
Şikrîya şikrîya
Way eman neman şikrîya
Berfa bişev barîya
Li ser dev û lêvêm helîya
Way eman neman şikrîya
Gotin û Muzîk: Gelêrî (Qamişlo)
Serpêhatiya nisran
Roj diçû ava...
Dikişand tirejên xweyî zêrîn.
Girê mezin derbasdikir û digiha yê biçûk û awir divedan!
Car carna radiwesta li pişt xwe dimeyzand.
Hêdî hêdî xwe diveşart û dikete bextê girê tirban!
Go were Şevê... tarîke ji xwere erd û çol û ezman!
Mi go Şevê... tarîke ji xwere erd û çol û ezman!
Min jî da, rê ji dugirê, min berê xwe dida...
Nisran nisran.
Şevê bandikir... Go ho tu min nabê mêhvan.
Şev dikenî dirahişte heyvê û çend sitêrka Bisênga xweve daleqand.
Digo nexwe gelek xeman.
Piştî tarîyê wê bibê ronî wê herin ew kulên teyi giran.
Lê min dixwest ji şevê bipirsim.
Gelo wê domkê heta kengî ev dem û dewran?
Kete navbera min û şevê de.
Ewrina Reş û tarî û dest pê dikir dibû teyrok û baran.
Min bandikir şevê.
Şevê, Şevê, Şevê...
Gotin: Husên Abbas
Muzîk: Xêro Abbas
21 Ocak 2008 Pazartesi
Xero Abbas Hayatı
Xêro Abbas di sala 1962'an de li başurê rojavayê Kurdistanê (Kurdistana Sûrîye) bajarê Qamişloyê hatiye dinye.Li Sûrîye perwerdeya sereta,navîn û lîseyê temam kir Di sala 1986'an de ji ber zextên rejÎma Sûriye û ji ber bê delfetiyan koçî Elmanyayê kir.Di wan salan de eleqeya wî ser muzîkê zêdetir bû. Di 1989'an de bi tevlî bûna Koma Berxwedan dest bi xebatên xwe yên mûzîkê kir.1998'an de yekem albûma xwe ya bi navê "Xerîbo" weşand.Albûm a Xerîbo di nava Kurdan de eleqeyek mezin dît.Li Ewrûpayê di dehan konser da.
2002'an de di Newroza mezin ya Diyarbekîrê ku bi qasê milyoneke Kurd tevlî bû bû de derket ser dîkê.Piştî gelek salan cara yekem bi vê wesîleyê vegeriya axa Kurdistanê û di vê vegera xwe de maçî axa xwe kir û vê helwesta wî ji aliyeke gel ve bi coş û hezkiriyeke mezin hate pêşwazî kirin.
Xêro Abbas şêweya klasîk a muzîka Kurdî bi bingeheke modern yekxist û bi vî avahî şêweyeke ku him girêdayî rêça xwe û heman demê de jî şêweyeke modern derxist holê.Vê jêhatiya Xêro Abbas him cihê wî him jî berdarî ya wî zexmtir dike.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
